1-800-Oświecenie

1-800-Oświecenie (stylizacja: 1-800-OŚWIECENIE) to szósty album studyjny polskiego rapera Taco Hemingwaya, który zadebiutował 22 września 2023 roku nakładem wytwórni 2020.

Album ma charakter koncepcyjny, w którym Taco Hemingway wciela się w rolę prezentera prowadzącego nocne audycje radiowe. W trakcie utworów pojawiają się przerywniki, w których prowadzi rozmowy z dzwoniącymi słuchaczami, którzy dzielą się swoimi problemami. Krytycy muzyczni postrzegają ten album jako formę terapii i sposobu na zmierzenie się z osobistymi wyzwaniami. W tekstach poruszane są kwestie takie jak przemijanie, nostalgia za młodością, rozczarowanie dorosłością, zdrowie psychiczne, uzależnienia, krytyka konsumpcjonizmu oraz dążenie do oświecenia.

Album 1-800-Oświecenie otrzymał mieszane recenzje. Krytycy chwalili jego koncepcję i tematykę utworów, jednak wskazywali na wtórność twórczości Taco Hemingwaya. Zyskał on rekordową liczbę odsłuchań wśród polskich użytkowników serwisu Spotify w ciągu jednego dnia. Zadebiutował na szczytach list sprzedaży OLiS, OLiS – albumy fizycznie oraz OLiS – albumy w streamie. Związek Producentów Audio-Video przyznał mu diamentowy certyfikat za sprzedaż 150 tysięcy egzemplarzy. Album jest uznawany za najlepiej sprzedającą się płytę w Polsce w 2023 roku.

W maju i czerwcu 2024 roku odbyła się trasa koncertowa promująca album, nazwana 1-800-Tour.

Nagranie i wydanie

Album był nagrywany przez 254 godziny. 17 sierpnia 2023 roku Taco Hemingway ogłosił jego tytuł oraz datę premiery, określając go jako album koncepcyjny. W tym samym czasie rozpoczęła się jego przedsprzedaż. 11 września 2023 roku opublikowano listę utworów oraz informacje o gościach, którzy wystąpią na albumie, jednak bez ujawniania ich nazwisk. Premiera albumu miała miejsce 22 września 2023 roku.

Charakterystyka muzyczna i interpretacja

1-800-Oświecenie to album koncepcyjny, w którym Taco Hemingway przyjmuje niższy ton głosu, przyjmując rolę prezentera audycji 1-800-Oświecenie w Radiu Marmur. Utwory są przeplatane przerywnikami, w których słuchacze dzwonią, aby podzielić się swoimi problemami. W przerywnikach słychać dżingle radiowe, w których występują także gościnni artyści. Numer 1-800 w tytule odnosi się do darmowych linii telefonicznych w USA, używanych przez organizacje pomocowe. Recenzenci porównywali tę koncepcję do albumu The Weeknda Dawn FM.

Bartek Chaciński z „Polityki” określił album jako „uniwersalną opowieść o przemijaniu” oraz „szczere i proste świadectwo samego autora”. Zauważył, że fragmenty audycji można interpretować jako rozmowę Taco Hemingwaya z samym sobą, w której przewija się nostalgia za latami 90. Podkreślił także muzyczne odniesienia do tej dekady, w tym beaty w stylu komercyjnego radia oraz użyte sample. Jarosław Szubrycht z „Gazety Wyborczej” uznał, że album to „rzecz o piekle ambicji, pułapce konsumpcjonizmu i o tym, że kiedyś było lepiej”. Joanna Barańska z portalu Onet.pl napisała, że tytuł albumu jest przewrotny: na wcześniejszych krążkach Hemingway szukał odpowiedzi na pytania, co jest dla niego dobre, a Oświecenie to według Kanta wyjście z niedojrzałości i ignorancji. Marcin Flint z serwisu Interia zauważył, że album dotyczy zgubienia siebie w natłoku bodźców i spirali oczekiwań.

Konrad Chwast z portalu „Spider’s Web” uznał 1-800-Oświecenie za obraz kryzysu i ucieczki przed sobą, nazywając go płytą „o przemijaniu” i „terapeutyczną”. Anna Rączkowska z magazynu „Empik Pasje” podkreśliła, że głównym motywem albumu jest terapia oraz stawienie czoła największym lękom, takim jak wypalenie, rozczarowanie dorosłością, przemijanie, izolacja, autokrytyka oraz potrzeba oświecenia. Raportażysta z serwisu Going App wskazał na audycję jako na „publiczny telefon zaufania”, dodając, że Taco po raz kolejny odzwierciedla problemy przeciętnego obywatela XXI wieku, podchodząc do nich z ironią i szacunkiem. Bartłomiej Pindal z portalu All About Music zauważył, że album zawiera kwintesencję polskości oraz rozterki pokolenia, które czuje się bez głosu, nawiązując do słów z utworu „Wosk” z minialbumu o tej samej nazwie (2016): „Jestem głosem pokolenia, które nie ma nic do powiedzenia”.

Utwory

W otwierającym album utworze „Wielkomiejska bezsenność”, Taco Hemingway jako prezenter radiowy przedstawia audycję jako „lek na wielkomiejską bezsenność”. Jego pierwszym słuchaczem jest on sam, narzekający na trudności z powrotem do pracy po 1000 dniach urlopu, co nawiązuje do 1000 dni, jakie minęły od premiery jego ostatniego solowego albumu, Europy (2020). W kolejnym utworze, „1-800-Oświecenie”, rapuje o swoim życiu w czasie przerwy. Utwór „Cichosza”, z sampelami z piosenki Grzegorza Turnaua, porusza temat milczenia mężczyzn w Polsce w kwestii zdrowia psychicznego. „Gelato” dotyczy przemijających wakacji i chęci uchwycenia ostatnich chwil lata, a krytycy porównywali go do albumu Pocztówka z WWA, lato ’19 (2019). „Może to coś zmieni?”, który zawiera sampel z utworu Edyty Bartosiewicz „Jenny”, eksploruje temat uzależnień i prób ich przezwyciężenia poprzez zdrowy styl życia.

Kolejny utwór, „Pakiet Platinium”, komentuje konsumpcyjny styl życia. Marek Fall z newonce.radio określił go jako „piosenkę o iluzji rzeczywistości reklamowej”. Joanna Barańska z portalu Onet.pl wskazała na stylistyczne nawiązania do twórczości Łony i Webbera, podkreślając, że Taco Hemingway określa się w tekście jako luddysta, mówiąc o przytłoczeniu tempem narzucanym przez konsumpcjonizm. Marcin Flint z Interii scharakteryzował ten utwór jako „aktorski, afektowany, całkowicie osadzony w polskiej muzyce festiwalowo-estradowej”. Fall sklasyfikował kolejny utwór, „Makarena Freestyle”, jako trap z gitarowym riffem, a Niko Graczyk z portalu Noizz.pl określił jego beat jako „postpunkujący”. Michał Jarecki z serwisu Spider’s Web zauważył, że „całość sprowadza się do tego, że chłop przez chwilę w siebie wątpił, ale już przestał i znowu jest przekonany o swojej wybitności”. Maja Kozłowska z portalu Vibez wskazała w utworze „Mixie sałat” na stylistyczne podobieństwo do „Dele” z minialbumu Szprycer (2017), określając go jako synthwave i pisząc, że utwór dotyczy „ślepej pogoni za samodoskonaleniem”. Graczyk zinterpretował go jako odnoszący się do „presji na idealne życie”. Barańska zaznaczyła, że utwór dotyczy wypalenia i zmęczenia millenialsów, którzy próbują to ukryć, podążając za trendami lub zdrowym stylem życia. Karol Górski z portalu TVN24.pl nazwał go aktualizacją utworu „Białkoholicy” z minialbumu Umowa o dzieło (2015).

„Codziennie” porusza temat uzależnień i został porównany przez Fall do utworu „Wódka” zespołu Kult, wskazując na powtórzenie motywu z „Może to coś zmieni?”. W „1000 dni freestyle” Taco Hemingway wymienia swoje hip-hopowe inspiracje. „Nametag” opowiada o trudnościach w zapamiętywaniu imion nowo poznanych osób. Bartek Chaciński z „Polityki” ocenił, że utwór „wykracza poza ramy opowieści o nostalgii pokoleniowej”. „Całe lata” dotyczy tęsknoty za utraconą młodością i metaforycznej inflacji, przez którą wakacje wydają się krótsze niż kiedyś. „Niedziela” odnosi się do przemijania, zawierając wspomnienia z dzieciństwa. Fall zauważył, że w tym utworze Taco Hemingway i schafter przywołują czasy, gdy umawiano się z dilerem na Gadu-Gadu, tworząc napiętą atmosferę wieczoru przed rozpoczęciem nowego tygodnia. W „Main Stage Freestyle” raper przeplata zwrotki w polskim i angielskim, odnosząc się do zjawisk kulturowych i społecznych, wspominając występy na Open’er Festivalu oraz tworzenie supergrupy club2020. Graczyk nazwał utwór „drillowym”, a Kozłowska określiła go jako „agresywny”. Barańska podkreśliła, że Taco odchodzi od przytłaczającej atmosfery poprzednich utworów, wybierając bardziej poetyckie podejście. W końcowym utworze „Eineceiwśo 008-1” raper wizualizuje swoją przyszłość jako niewiadomą.

Odbiór

Krytyczny

Bartek Chaciński z „Polityki” zauważył: „Choć zewnętrzna forma 1-800-Oświecenie może być nieco zbyt dosłowna (utwory bez przerywników mówiłyby to, co trzeba), to w materiale jest wystarczająco dużo prawdy, by uznać go za wartościowy”. Joanna Barańska z Onet.pl stwierdziła: „Nie jest to najlepszy album w jego karierze, ale nawet średni Taco Hemingway wyróżnia się na tle polskiego rapu, w którym dominuje agresywna narracja o pieniądzach i erotycznych podbojach. To mocny, gęsty album z interesującymi tekstami, które potrafią wyrwać słuchacza z stagnacji”. Konrad Siwik z Vibez skomentował: „Może to nie jest opus magnum Filipa, ale zdecydowanie jest to płyta inteligencka z tekstami, które nie koncentrują się na pieniądzach, hedonizmie czy błahostkach, na których skupia się większość raperów”. Marek Fall z newonce.radio stwierdził, że Taco Hemingway „wraca do formy, która wcześniej pozwoliła mu stać się jedną z najważniejszych postaci swojego pokolenia”. Maciej Skorupa z „Przeglądu Sportowego” ocenił album jako jeden z najmocniejszych kandydatów do miana „płyty roku” w Polsce. Szymon Bojdo z „Więzi” określił go arcydziełem, dodając: „Płyta 1-800-Oświecenie nie tylko uczyniła mi dzień. Ona powraca do mnie, niepokoi, wzrusza i rozśmiesza. Wytrąca z samozadowolenia”.

Raportażysta z serwisu Going App zauważył: „Czuć w tym zajawkę i zdrowo nasyconą kreatywność. Nawet jeśli nie jest idealny, to z pewnością jest to kolejny album w jego dorobku, który z czasem zostanie uznany za wyjątkowe dzieło”. Bartłomiej Pindel z All About Music ocenił go jako jedną z lepszych pozycji w jego katalogu, na którą warto było czekać. Maja Kozłowska z Vibez pozytywnie oceniła album, chwaląc gościnne występy, ale wskazała na „zmęczenie materiałem” oraz powtarzalność. Karol Górski z TVN24.pl docenił techniczny postęp rapera i różnorodność poruszanych tematów, ale skrytykował koncepcję audycji radiowej.

Marcin Flint z Interii zauważył, że Taco Hemingway „warsztatowo nigdy nie był lepszy”, jednak krytykował album za „rozłażący się” repertuar i „wtórną oraz nieprzekonującą” koncepcję audycji radiowej, dodając: „To muzyka dla ludzi, którzy nie słuchają muzyki. Przeterminowana ściągawka z rzeczywistości dla tych, którzy nie nadążają”. Niko Graczyk z Noizz.pl nazwał album „wyraźnym spadkiem formy” i krytykował wtórność muzyczną Taco Hemingwaya, a przerywniki imitujące audycję radiową ocenił jako leniwe i irytujące. Jakub Wojakowicz z Rytmy.pl określił album jako przeciętny, pisząc: „Ma swoje momenty, interesujący koncept, świetne podkłady i dobrego rapera, ale jednak rapera, który – jak sam przyznaje – nie wie, czy ma jeszcze coś ciekawego do powiedzenia”. Konrad Chwast z „Spider’s Web” ocenił, że mimo urokliwego konceptu i terapeutycznej ucieczki w przeszłość, albumowi brakuje wigoru, dobrych wersów oraz intelektualnej uczciwości.

Komercyjny

W dniu premiery 1-800-Oświecenie pobił rekord najczęściej odtwarzanego albumu w ciągu jednego dnia wśród polskich użytkowników serwisu Spotify, wcześniej należący do Młodego Matczaka Maty z 2021 roku. 22 utwory z albumu znalazły się w pierwszej 25. na liście najczęściej słuchanych utworów na Spotify w Polsce (pozostałe nie były notowane z powodu zbyt krótkiego czasu trwania). Taco Hemingway pobił także rekord najczęściej odtwarzanego artysty w ciągu jednego dnia w Polsce, a w skali globalnej zajął 70. miejsce w rankingu najczęściej słuchanych wykonawców. 1-800-Oświecenie zajął trzecie miejsce na liście najlepszych debiutów albumów na Spotify na świecie w dniach 22–24 września 2023 roku, ustępując jedynie Scarlet Doja Cat i Tec Lil Tecci, a wyprzedzając m.in. Tension Kylie Minogue. W tygodniu 22–28 września 2023 roku zajął 29. miejsce w rankingu najpopularniejszych albumów na Spotify na świecie.

W ciągu pierwszej doby przedsprzedaży 1-800-Oświecenie sprzedano ponad 15 tysięcy egzemplarzy, co odpowiada certyfikatowi złotej płyty przyznawanemu przez Związek Producentów Audio-Video (ZPAV). ZPAV wydał certyfikat 4 października 2023 roku, a dzień później przyznał platynową płytę za 30 tysięcy sprzedanych egzemplarzy. 18 października 2023 roku certyfikowano album podwójnie platynową płytą za sprzedaż 60 tysięcy egzemplarzy, 24 stycznia 2024 roku potrójnie platynową za 90 tysięcy egzemplarzy, a 5 czerwca 2024 roku poczwórnie platynową za 120 tysięcy egzemplarzy.

Album zadebiutował na pierwszych miejscach list sprzedaży publikowanych przez ZPAV: OLiS, OLiS – albumy fizycznie oraz OLiS – albumy w streamie. Równocześnie 14 utworów z albumu (wszystkie poza mówionymi przerywnikami) zajęło pozycje od 1. do 22. miejsca na OLiS – single w streamie. Album spędził łącznie trzy tygodnie na szczytach OLiS i OLiS – albumy fizycznie oraz cztery tygodnie na pierwszym miejscu OLiS – albumy w streamie.

Według danych ZPAV, 1-800-Oświecenie był najpopularniejszym albumem w 2023 roku, w tym najpopularniejszym w sprzedaży fizycznej oraz 14. w skali odtworzeń w serwisach strumieniowych.

Nagrody i nominacje

Promocja

26 sierpnia 2023 roku Taco Hemingway wystąpił gościnnie na koncercie Dawida Podsiadły na stadionie PGE Narodowym w Warszawie, gdzie przedpremierowo wykonali utwór „Całe lata”.

Single

17 sierpnia 2023 roku miała miejsce premiera podwójnego singla promującego album z utworami „Gelato” oraz „Makarena Freestyle”. Równocześnie opublikowano teledysk do pierwszego z nich, a premiera wideoklipu do drugiego odbyła się tego samego dnia. Piosenki zajęły odpowiednio 2. i 4. miejsce na liście OLiS – single w streamie oraz 2. i 3. pozycję na liście Poland Songs „Billboardu”.

1-800-Tour

18 września 2023 roku Taco Hemingway ogłosił trasę koncertową 1-800-Tour, promującą album. Ostatni koncert w jej ramach odbył się na PGE Narodowym, stając się pierwszym w historii stadionu wyprzedanym solowym koncertem rapera (wcześniej, w 2019 roku, wyprzedany był koncert Taco Hemingwaya i Dawida Podsiadły).

Lista utworów

Opracowano na podstawie poligrafii dołączonej do albumu oraz metadanych w serwisie Tidal.

Dodatkowe informacje

W wydaniu fizycznym przerywniki między utworami umieszczone są na końcu ich ścieżek, natomiast w wersji cyfrowej (z wyjątkiem serwisu YouTube) zostały wyodrębnione.

W wydaniu fizycznym utwór „Wielkomiejska bezsenność” ma stylizację „☏ wielkomiejska bezsenność”.

„Cichosza” zawiera elementy utworu „Cichosza” w wykonaniu Grzegorza Turnaua (autorstwo: Grzegorz Turnau i Michał Zabłocki).

„Może to coś zmieni?” zawiera sample z utworu „Jenny” w wykonaniu Edyty Bartosiewicz (autorstwo: Edyta Bartosiewicz).

Szukaj w zasobach

Z ostatniej chwili

1-800-Oświecenie