1½ rubla – 10 złotych (1835–1836)

1½ rubla – 10 złotych (1835–1836) to dwunominałowa moneta okolicznościowa o wartości 1½ rubla i dziesięciu złotych, znana również jako rubel familijny. Moneta ta była produkowana w mennicy w Petersburgu, z datą 1835 lub 1836, wykonana ze srebra, zgodnie z rosyjskim systemem wagowym – zołotnikowym, opartym na funcie rosyjskim.

Awers

Na awersie umieszczono głowę cara Aleksandra I z prawego profilu, poniżej której widnieje napis „Р.П.УТКИНЪ”, a w roczniku 1836 może być jedynie „П.У.” lub całkowicie bez napisu. Z lewej strony, w otoku, znajduje się napis „1½ РУБЛЯ”, a z prawej „10 ZŁOTYCH”, obok którego umieszczono rok 1835 lub 1836 oraz kropkę na końcu.

Rewers

Na rewersie, w centralnym kole, znajduje się głowa carycy Aleksandry Fiodorowny, a wokół niej umieszczono portrety wielkich książąt: Aleksandra, Marii, Olgi, Konstantego, Mikołaja, Michała i Aleksandry. W roczniku 1835, poniżej, znajduje się napis małymi literami „Р.П.УТКИНЪ”.

Opis

Moneta została wybita w Petersburgu, ze srebra próby 868, na krążku o średnicy 40 mm, ważącym 31,1 grama, z ząbkowanym rantem.

W tabeli przedstawiono nakłady oraz stopień rzadkości poszczególnych roczników i odmian monet.

Istnieją także jednostronne odbitki awersu rocznika 1836, które wykonano w nakładzie 10 sztuk.

W numizmatyce rosyjskiej, moneta ta jest klasyfikowana jako monet Mikołaja I.

Na rynku kolekcjonerskim, moneta ta osiąga najwyższe ceny spośród wszystkich monet związanych z numizmatyką polską. W pierwszym dwudziestoleciu XXI wieku, egzemplarz rocznika 1835 sprzedano na aukcji za kwotę przekraczającą 4 000 000 PLN.

Rys historyczny

Moneta powstała na wzór talara z 1828 roku, wybitego przez króla Ludwika I Bawarskiego, który uwiecznił królewską rodzinę na rewersie w postaci indywidualnych portretów.

Talar ten zainspirował jednego z rosyjskich książąt krwi, przebywającego w Baden-Baden, który po powrocie do Petersburga zaprezentował swój pomysł ministrowi skarbu, hrabiemu Kankrinowi. Obydwaj postanowili uczcić w 1835 roku urodziny cara Mikołaja I poprzez wybicie monety okolicznościowej.

Do emisji wybrano największe wówczas krążki mennicze, wykorzystywane do polsko-rosyjskich monet 1½ rubla – 10 złotych. Medalierem, który podjął się wykonania monety, był Paweł Utkina. W dniu urodzin Mikołaj I otrzymał jako prezent 36 sztuk numizmatów z wizerunkami cesarskiej rodziny, otoczonych portretami nieletnich wielkich książąt i księżniczek.

Reakcje rodziny carskiej były mieszane; cesarzowa była bardzo niezadowolona, ponieważ na monecie wyglądała starzej niż jej matka. W efekcie, na kolejne urodziny w 1836 roku, car Mikołaj otrzymał 100 poprawionych monet, które tym razem zadowoliły wszystkich.

Moneta była rozdawana jako cesarskie prezenty.

Zobacz też