1½ rubla – 10 złotych (1833–1841)

1½ rubla – 10 złotych (1833–1841) – to dwunominałowa moneta o wartości 1½ rubla oraz 10 złotych, stworzona dla Królestwa Kongresowego w okresie po powstaniu listopadowym. Została wprowadzona do obiegu na terenie Królestwa na mocy ukazu carskiego z dnia 27 stycznia 1833 r., a na terenie całego Imperium Rosyjskiego ukazem z 1 maja 1834 r.. Moneta była bita w srebrze, początkowo w mennicy w Petersburgu, a od 1835 r. również w Warszawie, w latach 1833–1841, według rosyjskiego systemu wagowego – zołotnikowego, opartego na funcie rosyjskim.

Awers

Na awersie umieszczono orła cesarstwa rosyjskiego – dwugłowego orła z trzema koronami. W prawej łapie trzyma miecz i berło, a w lewej jabłko królewskie. Na piersi orła znajduje się tarcza herbowa ze Św. Jerzym, który na koniu powala smoka. Wokół tarczy widnieje łańcuch z krzyżem Św. Andrzeja. Na skrzydłach orła umieszczono sześć tarcz z herbami: z lewej strony Kazania, Astrachania, Syberii, a z prawej Królestwa Polskiego, Krymu i Wielkiego Księstwa Finlandii. Na dole, po obu stronach ogona orła widnieje znak kierownika mennicy w Petersburgu Mikołaja Graczowa – litery Н Г (pol. N G), a w przypadku monet bitych w Warszawie znak mennicy – litery M W. Dookoła umieszczono napis:

Rewers

Na rewersie, w wieńcach laurowym (z lewej) i dębowym (z prawej) przewiązanych wstążką na dole, znajduje się nominał 1½, pod nim „РУБЛЯ.”, poniżej nominał 10, pod nim „ZŁOT•.”, a na dole rok bicia: 1833, 1834, 1835, 1836, 1837, 1838, 1839, 1840 lub 1841, po roku kropka. Wieńce składają się z ośmiu kępków każdy. W wieńcu laurowym umieszczono kolejno jagody – od góry: jedna, trzy, dwie, dwie, dwie, trzy i znowu trzy jagody. W wieńcu dębowym umieszczono kolejno żołędzie – od góry: jeden, a następnie po dwa żołędzie.

Rant

Na rancie umieszczono wklęsły napis:

Opis

Moneta była bita w srebrze o próbie 868, na krążku o średnicy 40 mm i masie 31,1 grama. Z danych mennic wynika, że w latach 1833–1841 w obieg wypuszczono 1 101 731 monet, z czego 632 053 sztuk z mennicy w Petersburgu oraz 469 678 sztuk z mennicy w Warszawie.

Stopień rzadkości poszczególnych roczników oraz typów monet przedstawiono w tabeli:

Ponieważ daty na monecie mieszczą się w latach panowania Mikołaja I, w numizmatyce rosyjskiej klasyfikowana jest do kategorii monet tego cara.

Liczba znanych odmian ze wszystkich lat bicia wynosi:

z mennicy w Petersburgu – 39 (wraz z wariantami – 44)

z mennicy w Warszawie – 20 (wraz z wariantami – 33)

Zobacz też