Czarna dziura wciągnęła gwiazdę 600 milionów lat świetlnych

Astronomowie z Teleskopu Hubble’a dokonali przełomowego odkrycia, obserwując supermasywną czarną dziurę, która wciągnęła gwiazdę 600 milionów lat świetlnych od Ziemi. To zjawisko, nazwane AT2024tvd, dostarcza dowodów na istnienie wędrownych czarnych dziur, które znajdują się poza centrum swoich galaktyk, co zmienia dotychczasowe rozumienie tych kosmicznych potworów.

Co to jest rozerwanie pływowe?

Rozerwanie pływowe, znane również jako Tidal Disruption Event (TDE), to zjawisko, które zachodzi, gdy gwiazda zbliża się zbyt blisko czarnej dziury. W wyniku ekstremalnych sił grawitacyjnych, część gwiazdy bliżej czarnej dziury doświadcza znacznie silniejszego przyciągania niż jej dalsza strona, co prowadzi do rozciągania gwiazdy. Proces ten, określany mianem spaghettyfikacji, sprawia, że gwiazda zostaje dosłownie rozciągnięta w długi strumień materii przypominający makaron spaghetti.

Odkrycie AT2024tvd

Obserwacje wykazały, że czarna dziura odpowiedzialna za to zjawisko znajduje się aż 2600 lat świetlnych od centrum swojej galaktyki. To niezwykłe, ponieważ supermasywne czarne dziury zazwyczaj rezydują w samym sercu galaktyk. W centrum tej konkretnej galaktyki znajduje się jeszcze większa czarna dziura o masie 100 milionów mas Słońca, podczas gdy wędrowna czarna dziura, która zjadła gwiazdę, waży około miliona mas słonecznych.

Jak dokonano obserwacji?

Pierwszym instrumentem, który zarejestrował to niezwykłe zjawisko, była kamera optyczna Zwicky Transient Facility, zainstalowana na teleskopie w Obserwatorium Palomar. Po zarejestrowaniu jasnego rozbłysku, naukowcy skierowali na to miejsce potężniejsze instrumenty, takie jak Kosmiczny Teleskop Hubble’a oraz Obserwatorium Rentgenowskie Chandra. Ta kombinacja instrumentów pozwoliła na szczegółową analizę zjawiska w różnych zakresach promieniowania elektromagnetycznego, co potwierdziło, że obserwowane zjawisko to rozerwanie pływowe gwiazdy.

Znaczenie odkrycia

Odkrycie AT2024tvd ma ogromne znaczenie dla nauki. Po pierwsze, dostarcza bezpośrednich dowodów na istnienie wędrujących supermasywnych czarnych dziur, które teoretycznie mogą powstawać w wyniku zderzenia galaktyk. Po drugie, obserwacje rozerwań pływowych są jednym z niewielu sposobów na badanie właściwości czarnych dziur, takich jak ich masa czy prędkość rotacji. Yuhan Yao, postdoktorantka z Wydziału Astronomii Uniwersytetu Kalifornijskiego w Berkeley, stwierdziła: „Myślę, że to odkrycie zmotywuje naukowców do poszukiwania większej liczby przykładów tego typu zjawisk.”

Przyszłość badań nad czarnymi dziurami

Odkrycie AT2024tvd otwiera nowe możliwości w poszukiwaniu innych wędrujących czarnych dziur. Naukowcy będą teraz bardziej świadomi, że warto szukać zjawisk TDE nie tylko w centrach galaktyk, ale również na ich obrzeżach. Dla entuzjastów astronomii oznacza to, że przyszłe teleskopy mogą być projektowane z myślą o wykrywaniu takich zjawisk. Rozwój coraz czulszych detektorów promieniowania w różnych zakresach widma elektromagnetycznego pozwoli na odkrywanie kolejnych kosmicznych tragedii, które rozgrywają się w odległych zakątkach Wszechświata.