Bezpłatne testy na HIV w POZ od maja 2025

Od 5 maja 2025 roku w poradniach podstawowej opieki zdrowotnej (POZ) w Polsce można bezpłatnie wykonać testy na wykrycie wirusa HIV, co ma na celu zwiększenie dostępności diagnostyki i wczesnego wykrywania zakażeń. Nowe przepisy, wprowadzone przez ministra zdrowia, mają na celu walkę z rosnącą liczbą zakażeń HIV w kraju.

Nowe przepisy w POZ

Wprowadzenie możliwości wykonywania testów na HIV w poradniach POZ to istotna zmiana w polskim systemie ochrony zdrowia. Jak informuje Tomasz Zieliński, wiceprezes Porozumienia Zielonogórskiego, poradnie potrzebują kilku dni na podpisanie aneksów umów z laboratoriami, które umożliwią realizację tych testów. „W poradniach POZ będą wykonywane testy przesiewowe na HIV IV generacji. Pozwalają one na wcześniejsze wykrycie infekcji HIV niż testy III generacji – okienko serologiczne jest o około siedmiu dni krótsze” – podkreśla Zieliński.

Wzrost liczby zakażeń HIV

Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji (AOTMiT) zwraca uwagę na niepokojący trend wzrostu liczby nowych zakażeń HIV w Polsce. W pierwszych 10 miesiącach 2024 roku zanotowano niemal 2 tys. nowych przypadków, z czego większość dotyczyła osób w zaawansowanym stadium choroby. W latach 2012-2021 liczba nowych rozpoznań HIV systematycznie rosła, osiągając w 2021 roku 16,9 tys. przypadków, co oznacza wzrost o 84 proc. w porównaniu do 2012 roku.

Koszty wprowadzenia testów

Wprowadzenie testowania przesiewowego anty-HIV testem IV generacji jako świadczenia gwarantowanego wiąże się z kosztami szacowanymi na 1,5 mln zł rocznie. To inwestycja, która ma na celu nie tylko zwiększenie dostępności diagnostyki, ale także poprawę zdrowia publicznego poprzez wczesne wykrywanie zakażeń i ograniczenie ich rozprzestrzeniania.

Co to jest HIV i AIDS?

Zakażenie wirusem HIV prowadzi do zespołu nabytego upośledzenia odporności (AIDS). Wirus namnaża się w komórkach układu odpornościowego, co prowadzi do ich zniszczenia i stopniowego osłabienia odporności organizmu. AIDS nie jest samodzielną jednostką chorobową, lecz końcowym stadium zakażenia HIV, które występuje zazwyczaj po wielu latach trwania infekcji. Dzięki postępowi medycyny, osoby żyjące z HIV, które regularnie przyjmują leki antyretrowirusowe i osiągną niewykrywalną wiremię przez pół roku, są uznawane za niezakaźne dla partnerów seksualnych, zgodnie z zasadą „n=n”, czyli „niewykrywalny=niezakażający”.

Znaczenie wczesnego wykrywania

Wczesne wykrycie zakażenia HIV jest kluczowe dla skutecznego leczenia i zapobiegania rozprzestrzenianiu się wirusa. Nowe przepisy, które umożliwiają wykonywanie testów w POZ, mają na celu zwiększenie liczby osób, które zdecydują się na badanie. „Dzięki tym zmianom, więcej osób będzie miało dostęp do diagnostyki, co może przyczynić się do zmniejszenia liczby nowych zakażeń” – dodaje Zieliński. Wprowadzenie testów w POZ to krok w stronę lepszej profilaktyki i ochrony zdrowia publicznego w Polsce.