Pomimo zdobycia serc ludzi na całym świecie, dziki aksolotl — wodny salamander z puchatymi skrzelami i łagodnym uśmiechem — stoi w obliczu wyginięcia. Na szczęście nowa metoda ochrony wykazuje obiecujące wyniki, co może pomóc zarówno aksolotlom, jak i ich zwolennikom.
- Dzikie aksolotle są krytycznie zagrożone wyginięciem, z populacją szacowaną na 50-1000 osobników w przyrodzie.
- Nowa metoda ochrony polega na reintrodukcji aksolotli hodowanych w niewoli do odbudowanych terenów podmokłych.
- Badania opublikowane w PLOS One wskazują na pozytywne wyniki tej metody ochrony dla aksolotli.
- Eksperyment z reintrodukcją przeprowadzono w dwóch lokalizacjach w Meksyku: w jeziorze Xochimilco i na sztucznym terenie podmokłym.
- Naukowcy zainstalowali nadajniki w 18 aksolotlach, aby monitorować ich przetrwanie w nowym środowisku.
Stan zagrożenia aksolotli
Aksolotle w niewoli są powszechnie hodowane jako zwierzęta domowe i obiekty badań. Jednak dzikie aksolotle, endemiczne dla jednego jeziora w Meksyku, są krytycznie zagrożone z powodu degradacji ich naturalnych siedlisk. Szacuje się, że w przyrodzie pozostało jedynie od 50 do 1000 osobników.
Nowa metoda ochrony
W badaniach opublikowanych 30 kwietnia w czasopiśmie PLOS One, naukowcy zaproponowali wprowadzenie aksolotli hodowanych w niewoli do odbudowanych i sztucznych terenów podmokłych jako obiecującą opcję ochrony tych charyzmatycznych stworzeń. Alejandra Ramos, ekolog z Universidad Autónoma de Baja California w Ensenadzie, podkreśliła, że „to naprawdę ekscytujące”, że aksolotle hodowane w niewoli mogą przetrwać w dzikiej przyrodzie, co jest istotne dla ochrony gatunku.
Eksperyment z reintrodukcją
Zespół badawczy zidentyfikował dwa odpowiednie siedliska do eksperymentu, oba w południowym Meksyku: odbudowany kanał zwany chinampa w rodzimym jeziorze Xochimilco oraz staw zasilany źródłem w sztucznym terenie podmokłym. Naukowcy wszczepili nadajniki w 18 aksolotlach hodowanych w niewoli, wypuszczając 10 do chinampy i 8 do sztucznego terenu podmokłego. Przez około 40 dni wolontariusze śledzili ruchy aksolotli, monitorując je kilka razy dziennie.
Wyniki monitoringu
Wszystkie aksolotle przetrwały cały eksperyment. Trzy z nich zostały ponownie złowione i stwierdzono, że przybrały na wadze, co wskazuje na to, że siedliska były odpowiednie, a aksolotle mogły skutecznie polować w dzikiej przyrodzie. Ramos zauważyła, że „gdyby były chude lub chore, to byłoby naprawdę złe dla nas”.
Preferencje aksolotli
Dane z monitoringu ujawniły, że płazy podróżowały dalej na początku, prawdopodobnie eksplorując teren przed osiedleniem się w miejscach do polowania i ukrycia. Ich aktywność osiągnęła szczyt w wąskim zakresie temperatury około 16° Celsjusza. Sztuczny teren podmokły był nieco chłodniejszy niż odbudowana chinampa, co sugeruje, że aksolotle preferują chłodne temperatury. Zrozumienie preferencji aksolotli pomoże naukowcom w wyborze idealnych siedlisk do reintrodukcji.
Plany na przyszłość
Reintrodukcja aksolotli jest traktowana jako plan B, mówi ekolog Luis Zambrano z Universidad Nacional Autónoma de México w Meksyku. Głównym celem zespołu jest poprawa warunków siedliskowych dla aksolotli już żyjących w dzikiej przyrodzie. Naukowcy pracują obecnie nad zwiększeniem liczby odbudowanych chinamp w jeziorze, co jest zarówno kosztowne, jak i skomplikowane. Jeśli wszystkie inne metody zawiodą, Zambrano zaznacza, że nowa praca dostarcza wiedzy potrzebnej do uniknięcia „ostatniego gwoździa do trumny” aksolotla — wyginięcia.