- Europosłowie zablokowali proces akcesyjny Turcji do UE z powodu braku demokracji.
- Represje wobec demonstrantów w Turcji naruszają prawa człowieka i rządy prawa.
- Ataki na opozycję mają na celu uniemożliwienie startu w wyborach prezydenckich.
- Turcja musi spełnić kryteria członkostwa, aby wznowić proces akcesyjny.
- Wizyta Erdogana w okupowanej Cyprze została potępiona jako sprzeczna z prawem międzynarodowym.
Europosłowie w Strasburgu podjęli decyzję o zablokowaniu procesu akcesyjnego Turcji do Unii Europejskiej, uznając, że kryteria członkostwa nie podlegają negocjacjom. W rezolucji przyjętej 7 maja 2025 roku, z 367 głosami za, 74 przeciw i 188 wstrzymującymi się, podkreślono, że geopolityczne znaczenie Turcji nie może rekompensować upadku demokracji w tym kraju. Władze tureckie, mimo deklaracji o dążeniu do członkostwa, nie spełniają podstawowych standardów demokratycznych.
Demokratyczne aspiracje Turcji
W rezolucji europosłowie zaznaczyli, że pomimo silnych aspiracji proeuropejskich wśród części społeczeństwa tureckiego, proces akcesyjny nie może być wznowiony. „Ciągle słyszymy od władz tureckich o ich rzekomym zaangażowaniu w członkostwo w UE, ale to nieprawda. Członkostwo dotyczy demokracji, a im bardziej Turcja posuwa się w kierunku autorytaryzmu, tym bardziej oddala się od UE” – podkreślił sprawozdawca rezolucji, europoseł Nacho Sanchez Amor z grupy S&D.
Pogarszające się standardy demokratyczne
Europosłowie wyrazili głębokie zaniepokojenie ciągłym pogarszaniem się standardów demokratycznych w Turcji. W rezolucji potępiono brutalne represje wobec uczestników pokojowych demonstracji oraz masowe procesy, w których oskarżeni nie mają przedstawionych dowodów na popełnienie przestępstwa. Takie działania są postrzegane jako naruszenie podstawowych praw człowieka i zasady rządów prawa.
Polityczne ataki na opozycję
W dokumencie zwrócono również uwagę na ataki na byłego burmistrza Stambułu, Ekrem Imamoglu, które europosłowie uznali za politycznie motywowane. Działania te mają na celu uniemożliwienie mu startu w nadchodzących wyborach prezydenckich. „Obecne władze Turcji popychają kraj w kierunku całkowicie autorytarnego modelu” – czytamy w rezolucji Parlamentu Europejskiego.
Kryteria członkostwa w UE
Przyjęta rezolucja przypomina, że członkostwo w UE jest uzależnione od spełnienia określonych kryteriów akcesyjnych. Należą do nich stabilne instytucje gwarantujące demokrację, rządy prawa, poszanowanie praw człowieka oraz dobre stosunki sąsiedzkie. Europosłowie podkreślili, że Turcja musi dostosować się do wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa UE, co w obecnej sytuacji wydaje się niemożliwe.
Reakcja na wizytę Erdogana
W rezolucji potępiono także niedawną „nielegalną” wizytę prezydenta Turcji Recepa Tayyipa Erdogana na okupowanych terenach Republiki Cypryjskiej. Europosłowie wskazali, że takie działania są sprzeczne z międzynarodowym prawem i nie sprzyjają stabilizacji w regionie. W kontekście tych wydarzeń, dalsze rozmowy na temat członkostwa Turcji w UE wydają się być nieaktualne.
Podsumowując, europosłowie jasno dali do zrozumienia, że proces akcesyjny Turcji do Unii Europejskiej pozostaje zamrożony, a spełnienie kryteriów demokratycznych jest kluczowe dla jakiejkolwiek przyszłej współpracy.