- Kleszcze są powszechnie obecne w Warszawie przez cały rok.
- Wysoka aktywność kleszczy zaczyna się już w marcu.
- Profilaktyka powinna być prowadzona przez cały rok, nie tylko latem.
- Kleszcze mogą przenosić groźne patogeny, zagrażając zdrowiu ludzi i zwierząt.
- Regularne kontrole ogrodów są kluczowe dla bezpieczeństwa przed kleszczami.
Badanie przeprowadzone w Warszawie ujawnia niepokojące dane dotyczące obecności kleszczy w miejskich i podmiejskich lokalizacjach. Jak wskazują wyniki, kleszcze są powszechnie obecne w stolicy, a ich aktywność nie ogranicza się jedynie do sezonu letniego. Eksperci podkreślają, że profilaktyka powinna być prowadzona przez cały rok, szczególnie w zarośniętych i wilgotnych ogrodach, gdzie kleszcze znajdują idealne warunki do rozwoju.
Skala problemu
Pomysł na zbadanie obecności kleszczy w Warszawie zrodził się z obserwacji mieszkańców, którzy coraz częściej zgłaszali przypadki ukąszeń w miejskich terenach. Dagmara Wężyk, główna autorka badania i doktorantka w Zakładzie Eko-Epidemiologii Chorób Pasożytniczych Wydziału Biologii UW, podkreśla, że wyniki były zaskakujące. „Wybraliśmy kilka terenów miejskich i podmiejskich, i okazało się, że kleszcze są w nich obecne, i to w naprawdę dużych ilościach” – mówi Wężyk.
Metody badawcze
Badania trwały od połowy marca do połowy czerwca 2021 roku i obejmowały 15 różnych lokalizacji. Naukowcy zastosowali metodę flagowania, polegającą na przeciąganiu białego, wełnianego materiału po podłożu, co pozwoliło na zliczenie liczby kleszczy. „Niektóre zbiory nas zaskoczyły, bo np. w Ogrodzie Botanicznym UW, na dystansie zaledwie 20-30 metrów, zebraliśmy nawet 30 kleszczy” – relacjonuje Wężyk. Wysokie liczby odnotowano również w Parku Łazienkowskim oraz w Leśnym Przedszkolu na terenie Lasu Kabackiego.
Rodzaje kleszczy i ich zagrożenia
W Warszawie najczęściej występują dwa gatunki kleszczy: Ixodes ricinus (kleszcz pospolity) oraz Dermacentor reticulatus (kleszcz łąkowy). Kleszcz pospolity jest odpowiedzialny za przenoszenie groźnych patogenów, takich jak bakterie Borellia, wirus kleszczowego zapalenia mózgu oraz pierwotniaki z rodzaju Babesia. Z kolei kleszcz łąkowy, choć rzadko żeruje na ludziach, stanowi poważne zagrożenie dla psów, będąc głównym nosicielem pierwotniaków wywołujących babeszjozę, chorobę potencjalnie śmiertelną.
Sezon kleszczy
Badania potwierdziły, że sezon na kleszcze zaczyna się wcześniej, niż powszechnie się uważa. Kleszcz łąkowy pojawia się już w marcu, a kleszcz pospolity osiąga szczyt aktywności w maju. „Dużo osób uważa, że kleszcze stanowią największe zagrożenie między czerwcem a wrześniem. Tymczasem nasze dane pokazują, że jesteśmy narażeni już od marca” – podkreśla Wężyk. Warto więc dbać o zabezpieczenie przed tymi pasożytami przez cały rok, a nie tylko w sezonie letnim.
Profilaktyka i zalecenia
W obliczu rosnącej obecności kleszczy, eksperci zalecają zachowanie ostrożności oraz regularne kontrole przydomowych ogródków, szczególnie tych bujnie zarośniętych. „Profilaktykę warto stosować odpowiednio wcześnie, a nie tylko późną wiosną i latem” – mówi Wężyk. W przypadku ukąszenia kluczowe jest szybkie usunięcie kleszcza, co minimalizuje ryzyko zakażenia. „Tylko pewien odsetek kleszczy jest nosicielami groźnych bakterii, a czas żerowania jest kluczowy” – dodaje.
Pomimo rosnącej liczby kleszczy w miastach, eksperci podkreślają, że nie należy panikować, lecz zachować zdrowy rozsądek i stosować odpowiednie środki ostrożności. Warto również pamiętać, że opryski posesji przeciwko kleszczom, choć skuteczne, mogą negatywnie wpływać na inne owady i pajęczaki, które pełnią ważną rolę w ekosystemie.