- Kobiety stanowią 33% studentów na uczelniach technicznych w Polsce.
- Wzrost liczby kobiet w STEM jest wynikiem akcji "Dziewczyny na politechniki!".
- Inżynieria biomedyczna jest jedynym sfeminizowanym kierunkiem na politechnikach.
- Wyższe szkoły zawodowe mają wyższy odsetek kobiet niż uczelnie akademickie.
- Fundacja Perspektywy wspiera różnorodność w nauce i technologii od 2006 roku.
Liczba kobiet studiujących na kierunkach inżynieryjnych i technicznych w Polsce powoli wzrasta, ale nierównowaga płci wciąż jest wyraźna – wynika z opublikowanego w środę raportu „Kobiety na politechnikach”. Na uczelniach technicznych kobiety stanowią 33 proc. studiujących. Raport, przygotowany przez Fundację Edukacyjną Perspektywy oraz Ośrodek Przetwarzania Informacji, wskazuje na potrzebę dalszych działań w celu zwiększenia reprezentacji kobiet w obszarze nauk technicznych.
Wzrost liczby studentek
Raport „Kobiety na politechnikach” jest efektem 18-letniej akcji „Dziewczyny na politechniki!”, której celem jest promowanie kierunków STEM (nauka, technologia, inżynieria i matematyka) wśród młodych kobiet. Autorki opracowania, dr Anna Knapińska, Katarzyna Pyrtek i Anna Maziarczyk, podkreślają, że chociaż liczba kobiet wciąż pozostaje na niskim poziomie, to jednak w ostatnich latach można zaobserwować pewne pozytywne zmiany. W roku akademickim 2023/2024 ogólny poziom feminizacji uczelni technicznych wyniósł 33,5 proc., co oznacza spadek o 14,37 proc. w porównaniu do lat 2020-2024.
Różnice między uczelniami
Warto zauważyć, że wyższe szkoły techniczne o profilu zawodowym odnotowały wyższy odsetek kobiet, wynoszący 41,9 proc., w porównaniu do uczelni akademickich, gdzie ten wskaźnik wyniósł 33,1 proc. W kontekście kierunków związanych z nowymi technologiami, poziom feminizacji na uczelniach akademickich wyniósł 15,8 proc., podczas gdy na uczelniach zawodowych tylko 10,5 proc. To wskazuje na różnice w zainteresowaniach kobiet w zależności od typu uczelni oraz oferowanych kierunków.
Nowe technologie i informatyka
Raport wskazuje również na wzrost liczby kobiet studiujących kierunki związane z nowymi technologiami. W 2024 roku odsetek kobiet na tych kierunkach wyniósł 17 proc., co oznacza wzrost o 15,1 proc. w porównaniu do lat 2020-2024. Szczególnie znaczący jest wzrost liczby studentek na kierunkach informatycznych, który wyniósł 17,3 proc. w ubiegłym roku akademickim, co stanowi wzrost o ponad 35 proc. w tym samym okresie. Najwięcej kobiet na kierunkach związanych z nowymi technologiami studiuje na Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, Politechnice Łódzkiej oraz Wojskowej Akademii Technicznej.
Najbardziej sfeminizowane kierunki
Wśród kierunków studiów na uczelniach technicznych, inżynieria biomedyczna wyróżnia się jako jedyny sfeminizowany kierunek, na którym kobiety stanowią 62,4 proc. studentów. Z kolei najbardziej zmaskulinizowany kierunek to inżynierskie zastosowanie informatyki w elektrotechnice, gdzie kobiety stanowią jedynie 3,2 proc. studentów. Tego rodzaju dane podkreślają potrzebę dalszej pracy nad zwiększeniem reprezentacji kobiet w obszarze inżynierii i technologii.
Inicjatywy na rzecz kobiet w STEM
Fundacja Perspektywy, która od 2006 roku działa na rzecz różnorodności i równości w nauce i technologii, prowadzi szereg programów mających na celu zwiększenie udziału kobiet w obszarach STEM. W ramach akcji „Dziewczyny na politechniki!” oraz „Dziewczyny do ścisłych!” do tej pory wzięło udział 200 tys. młodych kobiet. Fundacja oferuje również program stypendialny dla studentek informatyki oraz jego wersję dla studentek z Ukrainy. Jak podkreślają autorki raportu, większa reprezentacja kobiet w branży technologicznej może inspirować kolejne pokolenia dziewcząt do podjęcia kariery w tych dziedzinach.
Raport „Kobiety na politechnikach 2025” jest dostępny na stronie radon.nauka.gov.pl. Wnioski z tego opracowania mogą stanowić podstawę do dalszych działań na rzecz zwiększenia udziału kobiet w naukach technicznych oraz zmiany stereotypów związanych z rolą kobiet w technologii.