- Nowe przepisy zwiększą jawność wynagrodzeń w Polsce.
- Pracownicy zyskają dostęp do informacji o zarobkach na podobnych stanowiskach.
- Firmy będą musiały ujawniać luki płacowe między płciami.
- Wprowadzenie regulacji może zwiększyć zaufanie w organizacjach.
- Niektórzy pracownicy obawiają się napięć związanych z jawnością wynagrodzeń.
Wkrótce w Polsce wejdą w życie rewolucyjne zmiany dotyczące jawności wynagrodzeń, które mają na celu zwiększenie przejrzystości płac w miejscu pracy. Nowe unijne przepisy, które mają być wdrożone do 7 czerwca 2026 roku, umożliwią pracownikom dostęp do informacji o zarobkach innych zatrudnionych na tych samych lub podobnych stanowiskach. Pracodawcy nie będą mogli odmówić ujawnienia tych danych, co ma na celu zlikwidowanie dyskryminacji płacowej oraz zmniejszenie luki płacowej między kobietami a mężczyznami. Wprowadzenie tych regulacji budzi jednak mieszane uczucia zarówno wśród pracowników, jak i pracodawców.
Co się konkretnie zmieni?
W połowie 2023 roku weszła w życie dyrektywa Parlamentu Europejskiego, która nakłada na państwa członkowskie obowiązek zapewnienia jawności wynagrodzeń. W Polsce nowe przepisy będą wymagały od pracodawców ujawnienia informacji o wynagrodzeniach pracowników, co oznacza, że każdy zatrudniony będzie mógł żądać dostępu do danych dotyczących płac innych osób na podobnych stanowiskach. W przypadku, gdy pracownik uzna, że jego wynagrodzenie jest niższe niż w przypadku innych, będzie mógł skierować sprawę do sądu, a pracodawca będzie musiał udowodnić, że nie doszło do dyskryminacji.
Obowiązki dla firm
Od 2026 roku firmy zatrudniające ponad 150 pracowników będą zobowiązane do raportowania danych o wynagrodzeniach, w tym ujawniania luki płacowej między płciami. Pracodawcy będą musieli przeprowadzać audyty dotyczące struktury wynagrodzeń, aby zidentyfikować ewentualne dysproporcje. W przypadku braku działań w tym zakresie, firmy mogą napotkać poważne konsekwencje finansowe. Ponadto, ogłoszenia o pracę będą musiały zawierać widełki wynagrodzeń, co ma na celu zwiększenie przejrzystości już na etapie rekrutacji.
Opinie pracowników i pracodawców
Jak pokazuje badanie „Barometr Polskiego Rynku Pracy” Personnel Service, 61 proc. Polaków jest gotowych do ujawnienia swojego wynagrodzenia w ramach polityki jawności płac. Wśród pracowników panują jednak mieszane uczucia – 42 proc. popiera pełne ujawnienie wynagrodzeń, podczas gdy 21 proc. uważa, że kwestie finansowe powinny pozostać prywatne. Pracodawcy również mają podzielone zdania na ten temat; 43 proc. firm stosuje już oficjalne widełki płacowe, ale nie wszyscy są przekonani do pełnej jawności wynagrodzeń.
Korzyści i obawy
Wprowadzenie jawności wynagrodzeń może przynieść wiele korzyści, w tym zwiększenie zaufania w organizacji oraz zmniejszenie różnic płacowych między płciami. Jednakże, 41 proc. pracowników obawia się, że większa transparentność może prowadzić do napięć i konfliktów w zespołach. Pracodawcy również dostrzegają ryzyko, z 33 proc. wskazujących na możliwość powstawania napięć na tle różnic płacowych. Kluczowe będzie odpowiednie przygotowanie organizacji do wdrożenia nowych regulacji, aby zminimalizować potencjalne problemy.
Przykłady z rynku
Niektóre polskie firmy już wprowadziły politykę jawności wynagrodzeń, co pozwala na uniknięcie frustracji wśród pracowników oraz eliminuje domysły dotyczące zarobków. Warto zauważyć, że na Zachodzie ujawnianie wynagrodzeń jest standardem, a w Polsce ten temat wciąż budzi kontrowersje. W miarę zbliżania się terminu wdrożenia nowych przepisów, pracodawcy będą musieli dostosować swoje praktyki do wymogów prawa, co może przyczynić się do zmiany kultury organizacyjnej w wielu firmach.