- Izba Kontroli Nadzwyczajnej zakwestionowała wytyczne PKW dotyczące obwodowych komisji wyborczych.
- Sąd uznał zarzuty dotyczące weryfikacji tożsamości wyborcy za zasadne.
- Obwodowe komisje wyborcze muszą być przeszkolone w zakresie nowych technologii.
- Nie wszystkie skargi zostały uwzględnione przez Sąd Najwyższy.
- PKW musi dostosować wytyczne do orzeczeń Sądu Najwyższego.
W środę, 7 maja 2025 roku, Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego zakwestionowała część wytycznych Państwowej Komisji Wyborczej (PKW) dotyczących obwodowych komisji wyborczych. Decyzja ta została podjęta w wyniku skarg złożonych przez komitety wyborcze trojga kandydatów, w tym m.in. Karola Nawrockiego i Magdaleny Biejat. Sąd uznał niektóre z zarzutów za zasadne, co może wpłynąć na sposób przeprowadzania wyborów w Polsce.
Zakres skarg i orzeczenia SN
Skargi na uchwałę PKW z 23 kwietnia 2025 roku dotyczyły m.in. kwestii weryfikacji tożsamości wyborcy przy użyciu elektronicznego dowodu osobistego. Rzecznik prasowy Sądu Najwyższego, sędzia Aleksander Stępkowski, poinformował, że SN uznał za zasadne zarzuty dotyczące weryfikacji mDowodu w aplikacji mObywatel. Sąd podkreślił, że zalecenia PKW powinny być zawarte w uchwale dotyczącej wytycznych, a nie tylko w korespondencji.
Weryfikacja tożsamości wyborcy
W kontekście weryfikacji tożsamości wyborcy, SN zwrócił uwagę na konieczność przeciwdziałania potencjalnym nadużyciom. Sąd podkreślił, że obwodowe komisje wyborcze powinny być odpowiednio przeszkolone w zakresie stosowania nowych technologii, aby zapewnić bezpieczeństwo procesu wyborczego. W przypadku skargi pełnomocnika komitetu Nawrockiego, SN zakwestionował możliwość legitymowania się przez obserwatora społeczne skanem zaświadczenia, wskazując na ryzyko fałszerstw.
Odmowa uznania niektórych zarzutów
Nie wszystkie skargi zostały jednak uwzględnione. Sąd Najwyższy nie przychylił się do zarzutu dotyczącego sytuacji, gdy w dniu wyborów przed lokalem wyborczym znajduje się kolejka chętnych do oddania głosu po godzinie 21.00. SN argumentował, że przepisy Kodeksu wyborczego jednoznacznie określają godziny głosowania i nie przewidują możliwości pozostawania w kolejce po ich zakończeniu. Sąd podkreślił, że to na organach państwowych spoczywa obowiązek zapewnienia odpowiednich warunków do głosowania.
Obowiązki obwodowych komisji wyborczych
W orzeczeniu SN zaznaczone zostało, że członkowie obwodowych komisji wyborczych mają obowiązek nie tylko zapewnienia, że do kolejki nie dołączają osoby, które nie przybyły przed godziną zakończenia głosowania, ale także, że nie będą miały miejsca nielegalne ingerencje w przebieg głosowania. Sąd podkreślił, że zaniedbania organizacyjne nie mogą ograniczać prawa wyborczego obywateli.
Przyszłość wytycznych PKW
W wyniku środowych orzeczeń, PKW będzie zmuszona do podjęcia kolejnej uchwały, w której uwzględni zmiany w wytycznych dotyczących obwodowych komisji wyborczych. Jak zaznaczył sędzia Stępkowski, nowe regulacje powinny być zgodne z orzeczeniami SN, co może wpłynąć na sposób przeprowadzania głosowania oraz ustalania wyników. Zmiany te mogą mieć istotne znaczenie w kontekście przyszłych wyborów i ewentualnych protestów wyborczych.