- Michał Starzyński jest jedynym maturzystą w Polsce, który zdaje maturę z języka łemkowskiego.
- Język łemkowski jest ojczystym językiem Michała, używanym w jego rodzinie.
- Michał przygotowywał się do matury z emerytowanym nauczycielem, Łukaszem Woźniakiem.
- Łemkowie osiedlili się na Dolnym Śląsku w wyniku akcji "Wisła" w latach 40. XX wieku.
- Od 1979 roku społeczność łemkowska organizuje coroczną watrę w Michałowie.
W Legnicy uczeń Michał Starzyński przystąpił do pisemnej matury z języka łemkowskiego, będącego językiem mniejszości etnicznej, jako jedyny abiturient w tym roku.
Maturzysta z łemkowskim językiem
Michał Starzyński, uczeń II Liceum Ogólnokształcącego im. Stanisława Wyspiańskiego w Legnicy, zaznaczył, że łemkowski to jego ojczysty język, którym posługuje się w domu. „Mamy korzenie łemkowskie, moja babcia została wysiedlona z terenów Łemkowyny. To jest nasza kultura, taką, którą kultywujemy w domu, więc czułem się troszkę w obowiązku zdawać na maturze łemkowski” – powiedział maturzysta.
Kultura łemkowska w rodzinie
Michał Starzyński jest również członkiem zespołu Pieśni i Tańca „Kyczera”, który prowadzi jego ojciec. „W zespole kultywowana jest nasza kultura łemkowska, tańczymy, śpiewamy, podróżujemy po świecie, pokazując nasz folklor” – wyjaśnił. Na maturze wybrał temat dotyczący porównania dwóch wierszy łemkowskich poetów, oceniając, że poszło mu „całkiem nieźle”.
Przygotowania do matury
W II Liceum Ogólnokształcącym w Legnicy nie prowadzi się lekcji z języka łemkowskiego. Michał przygotowywał się do matury z emerytowanym nauczycielem języka łemkowskiego, Łukaszem Woźniakiem, który również był wysiedleńcem z terenów Łemkowyny w 1947 roku. „On też był wysiedleńcem z terenów Łemkowyny w 1947 r. Przez lata uczył łemkowskiego, a po przejściu na emeryturę nadal poświęcał nam czas” – dodał maturzysta.
Język łemkowski
Językiem łemkowskim określa się w Polsce język rusiński, znany również jako łemkowsko-rusiński, rusińsko-łemkowski, karpatorusiński czy baczwańsko-rusnacki. Należy on do słowiańskiej rodziny językowej i jest używany przez Rusinów, grupę etniczną Słowian wschodnich zamieszkującą Karpaty. Język łemkowski ma wiele odmian, a jego klasyfikacja wśród Łemków jest kwestią sporną, związaną z polityką i historią.
Historia Łemków na Dolnym Śląsku
Łemkowie osiedlili się na Dolnym Śląsku pod koniec lat 40. XX wieku w wyniku akcji „Wisła”, która była przymusowym przesiedleniem z rejonu Beskidu Niskiego. W Legnicy i okolicznych wsiach zamieszkało kilka tysięcy rodzin. Społeczność łemkowska od 1979 roku organizuje we wsi Michałów coroczną watrę, czyli święto kultury, muzyki i obyczajów łemkowskich.