Rzecznik Praw Obywatelskich (RPO) ponownie zajął się kwestią dostępu rodzin do informacji o stanie zdrowia osób osadzonych w jednostkach penitencjarnych. Problematyka ta dotyczy sytuacji, gdy osadzeni doświadczają nagłego pogorszenia stanu zdrowia, co uniemożliwia im wyrażenie zgody na przekazanie takich informacji. RPO wskazuje na potrzebę zmian w przepisach, które obecnie wymagają zgody więźnia na udostępnienie danych.
- Rzecznik Praw Obywatelskich (RPO) podjął temat dostępu rodzin do informacji o stanie zdrowia osadzonych w jednostkach penitencjarnych.
- Obecne przepisy wymagają pisemnej zgody osadzonego na udostępnienie informacji, co może prowadzić do opóźnień w komunikacji z rodziną.
- Rodziny często nie mogą uzyskać informacji o zdrowiu osadzonych z powodu nagłych sytuacji, takich jak wypadki czy poważne choroby.
- RPO przytoczył konkretne przypadki, w których rodziny nie zostały poinformowane o stanie zdrowia osadzonych, co miało tragiczne konsekwencje.
- RPO wskazuje na potrzebę zmian w przepisach, aby ułatwić dostęp do informacji o zdrowiu osadzonych dla ich bliskich.
Obecne przepisy
Obecnie Służba Więzienna udostępnia informacje o osobach pozbawionych wolności jedynie na podstawie pisemnej zgody osadzonego. W przypadku braku takiej zgody administracja zwraca się do więźnia o jej wyrażenie, co może prowadzić do opóźnień w przekazywaniu informacji rodzinie.
Problemy z komunikacją
Wiele sytuacji, w których rodziny nie mogą uzyskać informacji o stanie zdrowia osadzonych, wynika z nagłej przerwy w komunikacji. Często zdarza się, że osadzeni nie są w stanie samodzielnie powiadomić bliskich o swoim stanie zdrowia z powodu wypadków, poważnych chorób lub zaburzeń psychicznych.
Przykłady z praktyki
RPO przytoczył konkretne przypadki, w których rodziny nie mogły uzyskać informacji o osadzonych. W jednym z przypadków rodzina dowiedziała się, że osadzony został przewieziony do zakładu psychiatrycznego, jednak administracja odmówiła udzielenia informacji o miejscu jego pobytu. W innym przypadku kobieta nie została poinformowana o przewiezieniu jej brata do szpitala, co skutkowało jego śmiercią bez możliwości pożegnania się z rodziną.
Postulaty RPO
RPO zwraca uwagę na konieczność wprowadzenia rozwiązań, które umożliwią rodzinom niezwłoczne uzyskiwanie informacji o istotnych zdarzeniach dotyczących osadzonych. Proponuje, aby administracja jednostki penitencjarnej była zobowiązana do informowania bliskich o poważnych sytuacjach zdrowotnych, wypadkach czy hospitalizacji.
Obowiązki administracji
RPO sugeruje również, aby przepisy nakładały na administrację obowiązek rejestrowania oświadczeń osadzonych dotyczących osób upoważnionych do otrzymywania informacji. Takie oświadczenia powinny być aktualizowane w systemie informatycznym, co pozwoli na bieżące dostosowywanie upoważnień przez osadzonych.
Reakcja Służby Więziennej
Wcześniejsze wystąpienia RPO w tej sprawie spotkały się z odmową ze strony Dyrektora Generalnego Służby Więziennej, który argumentował, że gromadzenie informacji w proponowanej formie mogłoby naruszać przepisy o ochronie danych osobowych. RPO podkreśla jednak, że obowiązek informowania rodzin powinien być uregulowany przepisami o randze ustawy.
Rekomendacje międzynarodowe
Wdrożenie proponowanych procedur jest zgodne z zaleceniami Europejskich Reguł Więziennych oraz Reguł Nelsona Mandeli, które podkreślają znaczenie poszanowania praw osadzonych i ich rodzin.