W piątek, 3 maja, w związku z obchodami Światowego Dnia Wolności Prasy, Wysoki Komisarz ONZ ds. Praw Człowieka, Volker Türk, podkreślił znaczenie wolnych i niezależnych mediów. W swoim przesłaniu zwrócił uwagę na zagrożenia, jakie napotykają dziennikarze na całym świecie, a także na kluczową rolę, jaką media odgrywają w zrozumieniu otaczającego nas świata.
- Obchody Światowego Dnia Wolności Prasy odbyły się 3 maja, a Wysoki Komisarz ONZ ds. Praw Człowieka, Volker Türk, podkreślił znaczenie wolnych mediów.
- Türk zwrócił uwagę na zagrożenia dla dziennikarzy na całym świecie, w tym przemoc i represje ze strony państw.
- W 2023 roku zginęło co najmniej 20 osób związanych z mediami, a ponad 80% zabójstw pozostaje bezkarne.
- Wolna prasa jest kluczowa w czasach konfliktów, chaosu klimatycznego i podziałów społecznych.
- Türk zauważył, że sztuczna inteligencja zmienia sposób produkcji i dystrybucji informacji, co stwarza nowe wyzwania dla mediów.
Wolność prasy w niebezpieczeństwie
Volker Türk wskazał, że wolna prasa jest niezbędna w czasach rosnących konfliktów, chaosu klimatycznego oraz podziałów społecznych. „W obliczu spirali konfliktów, chaosu klimatycznego, rosnących podziałów i szybko zmieniającego się krajobrazu cyfrowego, wolna prasa jest ważniejsza niż kiedykolwiek” – powiedział. Podkreślił, że media pomagają nam zrozumieć świat i stymulują krytyczne myślenie oraz dialog.
Przemoc wobec dziennikarzy
Türk ostrzegł, że wolność prasy jest zagrożona w każdym regionie świata. „Państwa nękają, zatrzymują, torturują, a nawet zabijają pracowników mediów, po prostu za wykonywanie swojej pracy” – dodał. Od stycznia bieżącego roku zginęło co najmniej 20 osób związanych z mediami, a bezkarność w przestępstwach przeciwko dziennikarzom pozostaje powszechna, z ponad 80% zabójstw pozostających bez kar.
Wyzwania związane z AI
W swoim wystąpieniu Türk zauważył, że tegoroczne obchody Dnia Wolności Prasy przypominają o rosnącej represji mediów, podczas gdy sztuczna inteligencja (AI) całkowicie zmienia sposób, w jaki informacje są produkowane, dystrybuowane i konsumowane. „Algorytmy oparte na AI często decydują o tym, co widzimy, kształtując nasze opinie i postrzeganie rzeczywistości” – ostrzegł, dodając, że politycy wykorzystują AI do manipulowania dezinformacją i promowania własnych agend.
Rola technologii w mediach
Türk podkreślił, że państwa również wykorzystują narzędzia AI do monitorowania dziennikarzy i ich źródeł, naruszając ich prawo do prywatności. „To ma paraliżujący wpływ na pracowników mediów wszędzie” – zaznaczył. Ponadto, kobiety dziennikarki są szczególnie narażone na ataki. „Mała grupa korporacji i osób ma prawie całkowitą kontrolę nad technologią AI i wpływa na globalny krajobraz medialny” – dodał.
Współpraca międzynarodowa dla wolności prasy
António Guterres, Sekretarz Generalny ONZ, również podkreślił możliwości i zagrożenia związane z AI w swoim przesłaniu na temat wolności prasy. „Stronnicze algorytmy, jawne kłamstwa i mowa nienawiści są minami na informacyjnym superautostradzie” – powiedział, wskazując, że dokładne, weryfikowalne informacje są najlepszym narzędziem do ich neutralizacji.
Potrzeba zmian i ochrony dziennikarzy
Türk zaznaczył, że Światowy Dzień Wolności Prasy to okazja, aby wszyscy pilnie zobowiązali się do zmiany kursu, zaczynając od państw. „Konieczne jest zapewnienie dziennikarzom bezpieczeństwa przed atakami, kampaniami nienawiści i inwigilacją” – podkreślił. Wskazał również na potrzebę większej przejrzystości w zakresie wykorzystania danych, kuracji treści i projektowania algorytmów.
Rola firm technologicznych
W kontekście roli firm technologicznych, Türk ogłosił, że jego biuro oraz UNESCO oferują wskazówki, które mają pomóc firmom technologicznym ocenić ryzyko, jakie ich narzędzia stwarzają dla dziennikarzy i społeczeństwa obywatelskiego. „Wolne, niezależne i różnorodne media mogą pomóc w uzdrawianiu podziałów w naszych społeczeństwach. Musimy zrobić wszystko, co w naszej mocy, aby je chronić i pozwolić im się rozwijać” – dodał.