- 13 państw członkowskich UE złożyło wnioski o obronną klauzulę wyjścia.
- Komisja Europejska oceni wnioski w maju, a decyzję ogłosi 4 czerwca.
- Pozytywne rozpatrzenie wniosków wpłynie na sytuację fiskalną krajów z nadmiernym deficytem.
- Pakiet dozbrajania UE umożliwi wydanie dodatkowych 1,5% PKB na obronność w latach 2025-2029.
- Duże gospodarki UE, takie jak Francja i Włochy, nie złożyły wniosków o zwolnienie z reguł wydatkowych.
W piątek 2 maja 2025 roku, przedstawiciel Komisji Europejskiej poinformował, że do tej pory wnioski o obronną klauzulę wyjścia złożyło 13 państw członkowskich UE, co może wpłynąć na wydatki obronne w latach 2025-2029.
Wnioski o klauzulę wyjścia
Jak poinformował rzecznik Komisji Europejskiej, do piątku wniosek o obronną klauzulę wyjścia złożyły następujące kraje: Belgia, Dania, Estonia, Finlandia, Grecja, Niemcy, Litwa, Łotwa, Polska, Portugalia, Słowacja, Słowenia i Węgry. Liczba ta jest nadal niższa od podanej przez ministra finansów Andrzeja Domańskiego w środę.
Ocena wniosków przez KE
Komisja Europejska planuje ocenić wnioski w maju i wyda decyzję 4 czerwca. Rzecznik KE zaznaczył, że nie można przesądzać, czy wszystkie wnioskujące kraje otrzymają zwolnienie z unijnej dyscypliny budżetowej, ale istnieje duże prawdopodobieństwo, że prośby te zostaną rozpatrzone pozytywnie.
Procedura nadmiernego deficytu
Wśród wnioskujących znajdują się kraje, wobec których prowadzona jest procedura nadmiernego deficytu, w tym Polska, Belgia, Słowacja i Węgry. Rzecznik Ujvari wyjaśnił, że pozytywne rozpatrzenie wniosku o klauzulę wyjścia będzie brane pod uwagę podczas oceny sytuacji fiskalnej tych państw.
Pakiet dozbrajania UE
Zawieszenie reguł wydatkowych w przypadku wydatków na obronność jest częścią pakietu dozbrajania UE, który został zaproponowany przez szefową KE Ursulę von der Leyen w lutym. Zastosowanie tego wyjątku ma umożliwić krajom wydanie dodatkowo równowartości 1,5 proc. PKB na obronność w latach 2025-2029, przy czym punktem odniesienia jest rok 2021.
Szacunkowe wydatki na obronność
Zgodnie z szacunkami KE, plan dozbrajania Europy ma pozwolić na zmobilizowanie dodatkowo 800 mld euro w skali całej UE. Z tej kwoty 150 mld euro udostępni KE w ramach programu pożyczkowego SAFE, a pozostałe 650 mld euro ma pochodzić z zawieszenia reguł wydatkowych w obszarze obronności.
Brak wniosków od dużych gospodarek
Do tej pory duże gospodarki UE, takie jak Francja, Włochy, Hiszpania i Holandia, nie złożyły wniosków o zwolnienie. Rzecznik KE zauważył, że nie wszystkim krajom zwolnienie z reguł wydatkowych jest potrzebne, ponieważ niektóre państwa mają wystarczającą przestrzeń fiskalną, aby zwiększać nakłady na wojsko bez ryzyka procedury nadmiernego deficytu.