28 kwietnia 2025 roku, około godziny 12:30 czasu lokalnego, doszło do masowego blackoutu w Hiszpanii, Portugalii i części południowej Francji. Miliony mieszkańców zostały pozbawione prądu, co sparaliżowało transport publiczny, komunikację i usługi podstawowe. Przyczyny awarii wskazują operatorzy sieci elektrycznych z tych krajów.
- Masowy blackout wystąpił 28 kwietnia 2025 roku w Hiszpanii, Portugalii i części południowej Francji, pozbawiając miliony mieszkańców prądu.
- Hiszpański operator Red Eléctrica wskazał na "silną oscylację" w europejskiej sieci elektrycznej jako przyczynę awarii.
- Portugalski operator REN zidentyfikował "rzadkie zjawisko atmosferyczne" związane z ekstremalnymi wahaniami temperatury jako czynnik wpływający na blackout.
- W wyniku awarii wstrzymano ruch pociągów, metra i lotów, a także zakłócono działanie sieci telefonii komórkowej i bankomatów.
- Polskie Sieci Elektroenergetyczne prognozują deficyty mocy w 2025 roku, które mogą sięgnąć 9,1 GW do 2030 roku.
Przyczyny blackoutu
Hiszpański operator sieci, Red Eléctrica, poinformował, że przyczyną blackoutu była „silna oscylacja” w europejskiej sieci elektrycznej, co doprowadziło do automatycznego odłączenia hiszpańskiego systemu od reszty Europy. Portugalski operator REN wskazał na „rzadkie zjawisko atmosferyczne” związane z ekstremalnymi wahaniami temperatury w centralnej Hiszpanii, które spowodowały anomalie w wysokich napięciach linii przesyłowych.
Skutki awarii
W wyniku blackoutu wstrzymano ruch pociągów, metra i lotów, a także zakłócono działanie sieci telefonii komórkowej i bankomatów. W Madrycie i Lizbonie władze apelowały do mieszkańców o pozostanie w domach, aby nie przeciążać służb ratunkowych. Choć w niektórych regionach Hiszpanii i Portugalii przywrócono zasilanie w ciągu kilku godzin, pełna stabilizacja sieci może potrwać nawet tydzień.
Prognozy dla Polski
Polskie Sieci Elektroenergetyczne (PSE) sygnalizują, że w 2025 roku mogą pojawić się pierwsze deficyty mocy. Prognozy na rok 2030 mówią o brakach sięgających nawet 9,1 GW, co odpowiada mocy dwóch elektrowni Bełchatów. Jakub Wiech ostrzega, że w Polsce mogą wystąpić problemy z dostępnością energii, co może prowadzić do dramatycznych skutków dla gospodarki.
Potencjalne konsekwencje
Wiech podkreśla, że ograniczenia w dostępie do energii uderzyłyby w podstawy polskiej gospodarki. Sytuacja, w której operator wprowadza stopnie zasilania i ogranicza pobór energii dla przemysłu, byłaby katastrofą gospodarczą. Ekspert zwraca uwagę na brak konsekwentnej polityki energetycznej w Polsce oraz na nieaktualność kluczowych dokumentów dotyczących polityki energetycznej.
Ceny energii w Polsce
Ceny energii w Polsce należą do jednych z najwyższych w Unii Europejskiej. W drugiej połowie 2023 roku średnia cena energii elektrycznej dla gospodarstw domowych wyniosła około 25 eurocentów za kWh. Wiech zaznacza, że w najbliższych latach prognozy wzrostu cen są trudne do precyzyjnego określenia, a w pesymistycznym scenariuszu energia może być po prostu niedostępna.
Wnioski i rekomendacje
Jakub Wiech podsumowuje, że Polska znajduje się w kluczowym momencie dla swojej energetycznej przyszłości. Przyspieszenie inwestycji w odnawialne źródła energii oraz budowa elektrowni jądrowych to jedyna droga do uniknięcia scenariusza wielogodzinnych blackoutów. Ekspert podkreśla, że od obecnych decyzji zależy przyszłość polskiej energetyki.