W dniu 30 kwietnia 2025 roku do Muzeum Okręgowego Ziemi Kaliskiej w Kaliszu powrócił inkunabuł z XV wieku, który zaginął podczas II wojny światowej. Książka, będąca zbiorem tekstów religijnych, została odnaleziona na aukcji w Warszawie i zwrócona dzięki działaniom Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
- Inkunabuł z XV wieku powrócił do Muzeum Okręgowego Ziemi Kaliskiej 30 kwietnia 2025 roku po zniknięciu podczas II wojny światowej.
- Książka, zbiorem tekstów religijnych, została odnaleziona na aukcji w Warszawie dzięki działaniom Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
- Inkunabuł wydany przez Martina Flacha zawiera dzieła Tomasza z Akwinu, Bonawentury oraz Mikołaja z Błonia.
- Podczas niemieckiej okupacji Kalisza zniszczono ponad 80% zbiorów muzealnych, w tym tysiące książek.
- Negocjacje dotyczące zwrotu inkunabułu były trudne z powodu utraty przedwojennej inwentaryzacji książek muzeum.
Powrót inkunabułu
Inkunabuł, wydany w późnym XV wieku przez szwajcarskiego drukarza Martina Flacha, zawiera dzieła Tomasza z Akwinu, Bonawentury oraz polskiego teologa Mikołaja z Błonia. Został on przekazany do Muzeum Okręgowego w Kaliszu przez Jana Sobczyńskiego, polskiego księdza i kolekcjonera książek, przed 1930 rokiem.
Historia zniszczeń
Podczas niemieckiej okupacji Kalisza, miasto straciło ponad 80% swoich zbiorów muzealnych. W 1942 roku niemieccy żołnierze zniszczyli tysiące książek, wrzucając je do kanałów. W centrum miasta znajduje się pomnik upamiętniający te zniszczenia.
Odnalezienie książki
Inkunabuł pojawił się na aukcji w Warszawie w zeszłym roku, gdzie został zauważony przez Przemysława Pawlaka, zastępcę kierownika działu literackiego w Narodowym Teatrze w Warszawie. Po potwierdzeniu pochodzenia, pracownicy ministerstwa skontaktowali się z właścicielem, artystą Krzysztofem Burnatowiczem, który zdecydował się zwrócić książkę do muzeum.
Trudności w restytucji
Dyrektor muzeum, Marcin Magdziński, zaznaczył, że negocjacje z właścicielem były trudne, ponieważ przedwojenna inwentaryzacja książek muzeum została utracona. Ostatecznie odkryto artykuł w lokalnej gazecie z 1930 roku, który potwierdzał, że inkunabuł był częścią zbiorów biblioteki.
Plany wystawiennicze
Inkunabuł zostanie zaprezentowany publiczności 17 maja podczas corocznej „Nocy Muzeów”, w ramach ogólnopolskiej inicjatywy, w której instytucje kulturalne otwierają swoje drzwi dla zwiedzających.