W sobotę, serbski prezydent Aleksandar Vuczić ogłosił, że USA zdecydowały się na odłożenie o dwa miesiące początku obowiązywania sankcji wobec największego koncernu naftowego Serbii, NIS. Decyzja ta została podjęta w związku z tym, że większość udziałów w firmie posiadają rosyjskie przedsiębiorstwa Gazprom i Gazprom Nieft. Sankcje miały pierwotnie wejść w życie 28 kwietnia, jednak dzięki dyplomatycznym staraniom Belgradu, ich wprowadzenie zostało opóźnione do 27 lipca.
Dyplomatyczne starania Serbii
Rząd Serbii, na czele z minister górnictwa i energetyki Dubravką Djedović Handanović, wysłał list do Biura Kontroli Aktywów Zagranicznych (OFAC) Departamentu Skarbu USA z prośbą o przedłużenie specjalnej licencji. Władze serbskie argumentowały, że potrzebują co najmniej 90 dni, aby dostosować się do nowej sytuacji. Minister podkreśliła, że Belgrad prowadzi intensywną kampanię dyplomatyczną od czterech miesięcy, co przynosi efekty w postaci kolejnych opóźnień we wprowadzeniu sankcji.
Podziękowania dla USA
Prezydent Vuczić wyraził wdzięczność amerykańskim partnerom za zrozumienie sytuacji Serbii, pisząc na Instagramie: „Dobre wieści dla obywateli Serbii. Udało nam się uzyskać kolejne zwolnienie z sankcji dla NIS, tym razem na dwa miesiące, do 27 lipca.” W ten sposób rząd serbski stara się zapewnić stabilność w sektorze naftowym kraju.
Wizyta w Moskwie
Vuczić zapowiedział również, że podczas nadchodzącej wizyty w Moskwie na obchody „dnia zwycięstwa”, będzie rozmawiać z Władimirem Putinem o sytuacji Serbskiego Przemysłu Naftowego. Temat ten z pewnością będzie kluczowy w kontekście dalszych relacji Serbii z Rosją oraz z USA.
Historia sankcji
W styczniu Biały Dom ogłosił pakiet sankcji wobec największych rosyjskich firm naftowych, w tym Gazprom Nieft i Surgutnieftiegaz. NIS, w którym od 2008 roku większościowym udziałowcem są Gazprom i Gazprom Nieft, znalazł się na liście sankcyjnej USA. Gazprom Nieft posiadał wówczas 50% udziałów w NIS, a Republika Serbii 29,87%.
Wymogi USA
Vuczić zaznaczył, że USA żądają całkowitego wycofania rosyjskiego kapitału z NIS. „Nie dopuszczają możliwości, by w rosyjskich rękach znajdowało się 49 proc. lub mniej akcji. Rosjanie muszą wycofać się z koncernu” – powiedział prezydent, komentując ogłoszenie sankcji w styczniu. Władze USA podjęły decyzję o nałożeniu restrykcji przed objęciem urzędu przez Donalda Trumpa.
Zmiany w strukturze udziałów
Z informacji przekazanych przez belgradzką giełdę BELEX wynika, że Gazprom Nieft w lutym zmniejszył swoje udziały w NIS z 50% do 44,85%. W tym samym czasie Gazprom zwiększył swoje udziały z 6,15% do 11,3%. Te zmiany mogą wpłynąć na dalszy rozwój sytuacji w koncernie oraz na relacje Serbii z Rosją i USA.
Z Belgradu Jakub Bawołek (PAP)