W ciągu ostatnich lat, w ramach współpracy, tworzyliśmy akty prawne, które miały na celu mobilizację przedsiębiorstw do działań przeciwko zmianom klimatycznym, jednocześnie promując dobrostan ludzi. Od 2018 roku toczyły się prace nad Taksonomią EU, mającą ułatwić firmom identyfikację zrównoważonych działań i inwestycji. Ostateczna wersja Rozporządzenia w sprawie Taksonomii EU została opublikowana w czerwcu 2020 roku. W 2021 roku rozpoczęto prace nad dyrektywą CSRD, która w 2022 roku wprowadziła obowiązek raportowania działań związanych z ochroną środowiska, odpowiedzialnością społeczną i ładem korporacyjnym dla wielu przedsiębiorstw. W 2024 roku, po czterech latach intensywnych prac, przyjęto dyrektywę CSDDD, która dodatkowo zobowiązuje firmy do odpowiedzialności za łańcuch działalności.
Współpraca z Ekspertami
Prace nad tymi aktami prawnymi uwzględniały konsultacje z szerokim gronem ekspertów, przedstawicieli biznesu, instytucji finansowych oraz organizacji pozarządowych. Ich opinie były kluczowe dla uwzględnienia różnorodnych perspektyw i celów, co miało na celu zwiększenie jakości regulacji, akceptacji społecznej, transparentności oraz dostosowania przepisów do realiów rynkowych.
Transpozycja dyrektywy CSRD
W wyniku tych działań, dyrektywa CSRD została transponowana do polskiego porządku prawnego. Od początku roku weszła w życie polska Ustawa z dnia 6 grudnia 2024 r. o zmianie ustawy o rachunkowości, która nakłada obowiązek raportowania istotnych, porównywalnych i wiarygodnych informacji dotyczących zrównoważonego rozwoju. Ustawa ta wprowadziła obowiązek zawierania tych informacji w sprawozdaniach z działalności firm, obejmując różne grupy przedsiębiorstw w czterech falach.
Sprawozdania i Wyzwania
- Oświadczenia dotyczące zrównoważonego rozwoju przedsiębiorstw objętych pierwszą falą są już w dużej części dostępne na stronach internetowych tych firm.
- Firmy objęte drugą falą, w tym notowane i nienotowane duże jednostki, również przygotowują się do sprawozdawczości.
- Małe i średnie jednostki w Europejskim Obszarze Gospodarczym, objęte trzecią falą, również podejmują pierwsze kroki w kierunku ESRS i Taksonomii UE.
Nowe Inicjatywy i Uproszczenia
Kilka miesięcy temu Komisja Europejska podjęła decyzję o konieczności ponownego przedyskutowania procesu raportowego, uznając, że aktualna sytuacja gospodarcza wymaga wdrożenia reform. W Kompasie konkurencyjności przedstawiono wizję, która ma na celu zwiększenie konkurencyjności unijnej gospodarki. W oparciu o zalecenia Mario Draghiego, podkreślono potrzebę inwestycji w innowacje oraz dekarbonizację. W rezultacie 26 lutego zaprezentowano pakiet uproszczeń, znany jako Omnibus I, mający na celu zmniejszenie obciążeń administracyjnych.
Wyzwania Sprawozdawczości
Sprawozdawczość zrównoważonego rozwoju może być obciążeniem dla firm, co jest wynikiem lat ograniczonego podejścia do tego tematu. Rzetelne zarządzanie wymaga głębokiej analizy wpływów oraz strategicznego umocowania aspektów ESG w procesach zarządzania.
Propozycje Zmian
Opublikowany projekt dyrektywy COM(2025)81 z pakietu Omnibus I zakłada, że obowiązek sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju dotyczyłby tylko dużych spółek z zatrudnieniem powyżej 1000 pracowników. Jednak jego uchwalenie ma być poprzedzone projektami dyrektywy COM(2025)80, które przewidują odroczenie obowiązku raportowania dla firm z drugiej i trzeciej fali. Obecnie rozważane jest przyspieszenie procedury, aby dostosować te zmiany do końca roku.
Przyszłość Zrównoważonego Rozwoju w Polsce
Mimo że pakiet Omnibus może wprowadzić pewne uproszczenia, wiele firm stoi przed dylematem dotyczącym zarządzania procesem sprawozdawczym. Bez względu na to, jak potoczą się wydarzenia, obowiązek sporządzania sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju pozostaje aktualny w Polsce. Firmy muszą dostosować się do regulacji, ale także rozwijać swoje strategie zrównoważonego rozwoju, które są niezbędne do przetrwania na konkurencyjnym rynku.
Warto zauważyć, że zrównoważony rozwój to nie tylko obowiązek prawny, ale także kluczowy element strategii biznesowej. Przedsiębiorstwa, które zrozumieją znaczenie ESG, będą w stanie budować swoją markę, zyskiwać dostęp do kapitału oraz brać udział w przetargach, a przede wszystkim będą bardziej odporne na ryzyka związane z klimatem i wyzwaniami społecznymi.