Branża cementowa w Polsce staje przed poważnymi wyzwaniami. Wysokie ceny energii, zmieniające się przepisy oraz konieczność dekarbonizacji stają się kluczowymi tematami w dyskusjach o przyszłości tego sektora. Co więcej, firmy cementowe, choć są dużymi konsumentami energii, niechętnie inwestują w budowę własnych źródeł energii, a zamiast tego stawiają na odnawialne źródła energii i nowe technologie, takie jak modułowe reaktory jądrowe (SMR).
Energia jako wyzwanie dla branży cementowej
Czy wiesz, że ceny energii dla przemysłu w Polsce są najwyższe w całej Unii Europejskiej? Z danych Forum Odbiorców Energii Elektrycznej i Gazu wynika, że w 2024 roku średnia cena na Rynku Dnia Następnego wyniesie 96 euro za MWh, co jest o 70% wyższe niż we Francji. To niepokojące wieści, zwłaszcza dla branży cementowej, która rocznie zużywa około 2 TWh energii, co stanowi 1-2% całkowitego zużycia energii w Polsce.
Dlaczego firmy cementowe nie budują własnych źródeł energii?
- Specjalizacja: Krzysztof Kieres, przewodniczący Stowarzyszenia Producentów Cementu, trafnie zauważa, że „murarz buduje domy, krawiec szyje ubrania, a my produkujemy cement”. Inwestycje w produkcję energii to zupełnie inna bajka.
- Wysokie koszty: Produkcja energii wymaga specjalistycznych kompetencji i wiąże się z dużymi nakładami finansowymi. Włodzimierz Chołuj z Cemex Polska podkreśla, że inwestycje w energię są kosztowne i wymagają innego know-how.
- Stabilność pracy: Cementownie działają w ruchu ciągłym, co oznacza, że potrzebują stałego źródła energii, a odnawialne źródła, jak fotowoltaika czy farmy wiatrowe, nie mogą zapewnić takiej stabilności.
Rozwiązania w obliczu kryzysu
Firmy cementowe zaczynają jednak szukać alternatywnych rozwiązań. Przykładem może być Cemex, który w marcu 2025 r. zainstaluje farmę fotowoltaiczną o mocy 14 MWp na dachach swoich zakładów. Ponadto, umowy PPA z norweską firmą Statkraft zapewnią firmie 30% potrzeb energetycznych z odnawialnych źródeł. Z kolei Holcim chwali się, że prawie 50% energii zużywanej w Polsce pochodzi już ze źródeł odnawialnych.
Wszystko w rękach polityków
W obliczu rosnących kosztów energii, branża cementowa apeluje o wsparcie. Chcą, aby ich sektor, podobnie jak stalowy czy chemiczny, został wpisany na listę przedsiębiorstw energochłonnych, które mogą ubiegać się o rekompensaty. Marek Majcher z Cement Ożarów jasno stwierdza: „Bez takiego wsparcia nasze inwestycje mogą być zagrożone”.
Przyszłość z małym atomem?
W branży cementowej pojawia się również zainteresowanie technologią modułowych reaktorów jądrowych (SMR). Krzysztof Kieres zauważa, że mogą one stanowić idealne rozwiązanie dla cementowni, zapewniając stabilne źródło energii. Choć jeszcze daleko do realizacji takich projektów w Polsce, to chęć ich implementacji wyraźnie widać. „Cementownie, które zużywają stabilnie duże ilości energii, z pocałowaniem ręki przyjęłyby taki projekt” – dodaje Kieres.
Podsumowanie
Branża cementowa w Polsce stoi przed niełatwym zadaniem. Wysokie ceny energii, potrzeba dekarbonizacji i rosnące wymagania środowiskowe stawiają przed nią szereg wyzwań. Jednak z pomocą nowych technologii i wsparcia ze strony rządu, cementownie mogą stawić czoła tym trudnościom i wytyczyć drogę do bardziej zrównoważonej przyszłości.