Jak makaki przeżywają stratę? Nowe badania rzucają światło na żałobę w świecie zwierząt
Jak reagują zwierzęta na śmierć swoich bliskich? Czy żałoba to wyłącznie ludzka domena? Najnowsze badania przeprowadzone przez antropolożki z University College London przynoszą ciekawe odpowiedzi, które mogą zaskoczyć niejednego miłośnika przyrody. Okazuje się, że matki makaków, po stracie potomstwa, doświadczają intensywnego fizycznego niepokoju, ale nie przejawiają typowych dla ludzi objawów żalu, takich jak apatia czy utrata apetytu.
W badaniu opublikowanym w czasopiśmie „Biology Letters” naukowcy skupili się na zachowaniach 22 samic makaków w Caribbean Primate Research Center na Portoryko. Połowa z nich straciła swoje młode, a druga grupa stanowiła kontrolę. Obserwacje trwały 16 dni, a wyniki były zaskakujące:
- Matki, które straciły potomstwo, spędzały mniej czasu na odpoczynku.
- Nie różniły się czasem spędzanym na żerowaniu czy pielęgnacji w porównaniu do samic, które nie doświadczyły straty.
- Fizyczne pobudzenie matek po stracie można porównać do fazy zaprzeczenia, znanej z ludzkich reakcji na śmierć bliskich.
„Spodziewałyśmy się, że po stracie dziecka samice będą więcej odpoczywać, tak jak to często bywa u ludzi pogrążonych w żałobie. Tymczasem zaobserwowaliśmy coś odwrotnego” – mówi dr Alecia Carter, współautorka badania. To zjawisko przypomina, jak różnorodne mogą być reakcje na śmierć, nawet w obrębie jednego gatunku.
Emily Johnson, główna autorka badania, podkreśla: „Nasze wyniki nie potwierdziły żadnych oznak smutku, rozumianego w sposób typowo ludzki, u samic makaków. Dlatego uważamy, że badania trzeba kontynuować i gromadzić dane na temat reakcji naczelnych na śmierć bliskich.”
Interesujące jest też rozróżnienie między żałobą a smutkiem. Żałoba to stan po stracie bliskiej istoty, natomiast smutek to negatywna emocjonalna i behawioralna reakcja na tę stratę. Choć wielu właścicieli zwierząt domowych twierdzi, że ich pupile „opłakują” śmierć towarzysza, warto pamiętać, że może to być bardziej ludzka interpretacja niż rzeczywistość.
Oto kilka kluczowych wniosków z badania:
- Zwierzęta, podobnie jak ludzie, mogą przeżywać intensywne emocje po stracie bliskich, ale ich reakcje mogą być inne.
- Brak typowych ludzkich oznak żalu u makaków nie oznacza, że nie przeżywają one strat.
- Wszystko wskazuje na to, że żałoba i smutek to złożone procesy, które mogą różnić się w zależności od gatunku.
To badanie nie tylko poszerza naszą wiedzę o zachowaniach naczelnych, ale również skłania do refleksji nad tym, jak postrzegamy emocje zwierząt i ich zdolność do przeżywania strat. Czas pokaże, jakie nowe odkrycia przyniosą kolejne badania w tej fascynującej dziedzinie.