Tomografia komputerowa, nazywana popularnie TK, to technologia, która zrewolucjonizowała medycynę. Oferując szczegółowe obrazy wnętrza ciała, nie tylko ratuje życie, ale także staje się jednym z winowajców, jeśli chodzi o rozwój nowotworów. Ostatnie badania opublikowane w „JAMA Internal Medicine” pokazują, że aż 5% nowotworów diagnozowanych każdego roku w USA może być wynikiem nadużycia tej metody. Jak to możliwe?
Badania przeprowadzone przez naukowców z University of California w San Francisco (UCSF) wskazują, że promieniowanie związane z tomografią komputerową może prowadzić do różnych rodzajów raka, w tym raka płuc, piersi, a nawet białaczki. Co gorsza, im młodszy pacjent, tym większe ryzyko. U niemowląt ryzyko to wzrasta dziesięciokrotnie! Dlatego nie ma co się dziwić, że liczby zaczynają robić wrażenie.
- 93 miliony tomografii komputerowych wykonanych tylko w 2023 roku.
- Prawie 103 000 nowotworów prognozowanych na podstawie tych badań.
- 30-procentowy wzrost liczby badań TK od 2007 roku.
W badaniach uczestniczyło 61,5 miliona pacjentów, a najwięcej skanów wykonywano u osób w wieku od 60 do 69 lat. Dzieci stanowiły jedynie 4,2% wszystkich badań. Warto zauważyć, że analiza wykluczała przypadki badań przeprowadzonych w ostatnim roku życia pacjenta, co mogłoby zafałszować wyniki.
Nowotwory i ich źródła
Dorośli w wieku 50-59 lat przewidują największą liczbę nowotworów: 10 400 przypadków u kobiet i 9300 u mężczyzn. Wśród najczęstszych nowotworów u dorosłych znajdują się:
- nowotwory płuc
- nowotwory jelita grubego
- nowotwory pęcherza moczowego
- nowotwory piersi
- białaczka
U dzieci najczęściej prognozowanymi nowotworami były te dotyczące tarczycy, płuc i piersi. Zaskakujące, prawda? Największa liczba nowotworów u dorosłych pochodziła z tomografii komputerowej jamy brzusznej i miednicy, podczas gdy u dzieci – z tomografii głowy.
Ryzyko i mądre decyzje
Co ciekawe, ryzyko nowotworu jest najwyższe u tych, którzy przeszli tomografię, mając mniej niż rok. Tak, dobrze widzicie – są oni 10 razy bardziej narażeni na zachorowanie na nowotwór niż rówieśnicy.
Ekspertka dr Rebecca Smith-Bindman podkreśla, że niektóre badania TK są po prostu nadużywane. Przykład? Infekcje górnych dróg oddechowych czy bóle głowy bez wyraźnych objawów. To nie to, co powinno być podstawą do wykonania tomografii. Dobrze byłoby unikać takich badań, chyba że naprawdę istnieje ku temu wyraźna potrzeba.
Co można zrobić?
Przede wszystkim należy zmniejszyć liczbę skanów oraz dawki promieniowania. Zmiany w praktykach mogą uratować niejedno życie. Dr Malini Mahendry dodatkowo zwraca uwagę na to, jak ważne jest, aby rodziny były świadome ryzyka rozwoju raka związanego z badaniami pediatrycznymi. Warto rozmawiać z lekarzami i być świadomym tego, co właściwie niesie ze sobą tomografia komputerowa.
Tak więc, pamiętajcie: zdrowie jest najważniejsze, a mądre decyzje w kwestii badań mogą uratować życie. Niech te wyniki będą dla nas przestrogą, by nie korzystać z technologii w sposób, który może przynieść więcej szkód niż pożytku.