Tomografia komputerowa (TK) – metoda, która zrewolucjonizowała diagnostykę medyczną, może jednocześnie przyczyniać się do powstawania nowotworów. Takie alarmujące wnioski płyną z badań przeprowadzonych przez naukowców z University of California w San Francisco (UCSF), opublikowanych w prestiżowym piśmie „JAMA Internal Medicine”. W samym 2023 roku, jak przewidują autorzy, niemal 103 tysiące przypadków nowotworów może być związanych z tą techniką badawczą.
Jak to możliwe, że technologia, która ratuje życie, zarazem staje się źródłem poważnych zagrożeń? Tomografia komputerowa, poprzez obracające się źródło promieniowania rentgenowskiego i zaawansowane czujniki, dostarcza szczegółowych obrazów ciała, co pozwala na wczesne wykrycie wielu schorzeń. Jednak promieniowanie jonizujące, z którym wiąże się ta metoda, może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych, takich jak rak płuc, piersi czy innych nowotworów.
Jakie ryzyko niesie ze sobą TK?
Badania wykazały, że im młodszy pacjent, tym wyższe ryzyko. U niemowląt zagrożenie rozwojem nowotworu jest aż 10-krotnie większe. Dorośli również nie mogą czuć się bezpieczni – to oni są najczęściej badani, a liczba tomografii rośnie z roku na rok. Od 2007 roku liczba tych badań wzrosła o 30%!
Prognozy na przyszłość
- 93 miliony tomografii komputerowych w 2023 roku
- 103 tysiące nowotworów wywołanych przez TK
- Największa liczba nowotworów u dorosłych w wieku 50-59 lat
Dorośli w wieku 50-59 lat będą mieli najwięcej prognozowanych przypadków nowotworów: 10 400 u kobiet oraz 9300 u mężczyzn. Wśród dzieci najczęściej występującymi nowotworami będą nowotwory tarczycy, płuc oraz piersi. Co ciekawe, u dorosłych największe ryzyko wiąże się z TK jamy brzusznej i miednicy, a u dzieci z tomografią komputerową głowy.
Czy nadużywamy tomografii komputerowej?
Niektórzy eksperci wskazują, że wiele badań TK jest wykonywanych bez wyraźnej potrzeby – na przykład przy infekcjach górnych dróg oddechowych czy bólach głowy, które nie budzą niepokoju. Dr Rebecca Smith-Bindman, główna autorka badań, podkreśla:
„TK może ratować życie, ale związane z nią potencjalne szkody są często pomijane. Zmniejszenie liczby skanów i dawek mogłoby uratować życie.”
Specjaliści apelują o większą świadomość wśród pacjentów oraz lekarzy, aby unikać niepotrzebnych badań i stosować skanowanie o niższej dawce, gdy jest to możliwe. Dr Malini Mahendry dodaje, że rodziny powinny być informowane o ryzyku związanym z badaniami pediatrycznymi. W końcu, świadomość to pierwszy krok do ochrony zdrowia!
Podsumowanie
Tomografia komputerowa to niesamowite narzędzie diagnostyczne, które może uratować życie, ale nadużywanie jej może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Warto pamiętać o umiarze i stosować ją tylko w rzeczywiście uzasadnionych przypadkach. Jak w wielu innych dziedzinach życia, kluczowe jest zrozumienie równowagi między korzyściami a potencjalnym ryzykiem.