W obliczu obchodów Roku Milenium Koronacji Dwóch Pierwszych Królów Polski, Bolesław Chrobry staje się postacią, która nie przestaje budzić emocji. Z jednej strony, jego działania i decyzje z czasów średniowiecza są przedmiotem historycznych debat, z drugiej – nie sposób zapomnieć o jego wkładzie w budowanie polskiej państwowości. Prof. Tomasz Jasiński, mediewista, dostarcza nam wielu interesujących spostrzeżeń na temat tego złożonego władcy.
Co wiemy o Bolesławie Chrobrym?
Bolesław Chrobry, jako pierwszy król Polski, miał na swoim koncie zarówno chwalebne czyny, jak i te, które dzisiaj mogą budzić kontrowersje. Warto przyjrzeć się bliżej nie tylko jego zasługom, ale także zachowaniom, które wówczas były normą, ale dziś mogą być oceniane bardzo krytycznie.
Władca w swoim czasie
Na początek warto zaznaczyć, że Bolesław nie był wyjątkiem w swoim zachowaniu. Okrutne metody rządzenia były wówczas standardem w całej Europie. Jak zauważa prof. Jasiński, „w porównaniu do innych władców, Bolesław był całkiem łagodny”. Oto kilka przykładów jego działań:
- Wygnanie macochy Ody i jej synów.
- Oślepienie przywódców opozycji wewnętrznej.
- Surowe kary dla tych, którzy łamali chrześcijańskie przykazania – niejednokrotnie sięgające aż do tortur.
Nie tylko okrucieństwo
Chociaż nie można zapominać o jego brutalnych metodach, warto również zauważyć, że Bolesław potrafił wybaczać. Jak podaje Gall Anonim, jego żona często interweniowała, aby ratować skazanych na śmierć. Gdy król żałował swoich decyzji, skazani zamiast śmierci otrzymywali chłostę. To pokazuje, że władca nie był jednowymiarowy – miał swoje słabości i potrafił okazywać ludzki pierwiastek.
Relacje z innymi władcami
Warto również przyjrzeć się relacjom Bolesława z innymi władcami. Z historii wiemy, że starał się o rękę Przedsławy, siostry księcia Rusi Kijowskiej Jarosława Mądrego. Po odmowie, po zdobyciu Kijowa, doszło do incydentów, które dzisiaj mogłyby być uznane za gwałt. Jednak prof. Jasiński sugeruje, że mogło to być bardziej skomplikowane i być może miało na celu stworzenie sojuszu.
Chrobry a niewolnictwo
Bolesław był również właścicielem niewolników, co w ówczesnych czasach było normą. Jak zauważa prof. Jasiński, handel ludźmi w Polsce za jego czasów był marginalny, a sam władca dążył do jego ograniczenia. W kontekście współczesnych debat o pomnikach historycznych, Jasiński podkreśla, że powinniśmy oceniać przeszłość w kontekście jej czasów, a nie przez pryzmat współczesnych standardów.
Podsumowanie
Bolesław Chrobry to postać, która wciąż budzi kontrowersje i emocje. Z jednej strony, jego brutalne metody rządzenia mogą budzić odrazę, z drugiej – jego zasługi dla polskiej państwowości są niezaprzeczalne. Jak zauważa prof. Jasiński, „jeśli spojrzymy na współczesnych polityków, to wielu z nich wykazuje się znacznie większą okrutnością niż Bolesław”. Warto zatem wziąć pod uwagę kontekst historyczny, w jakim przyszło mu żyć i rządzić.