Co masz zrobić dziś, oceń pozytywnie. O prokrastynacji

Prokrastynacja, czyli odkładanie zadań mimo świadomości ich negatywnych konsekwencji, dotyka wielu ludzi na całym świecie. Badania pokazują, że ponad 25% amerykańskich podatników nie złożyło zeznań podatkowych na trzy dni przed upływem terminu, co ilustruje, jak powszechne jest to zjawisko. Co sprawia, że tak wiele osób decyduje się na zwlekanie? Jakie procesy poznawcze leżą u podstaw tego zachowania? W artykule przyjrzymy się przyczynom prokrastynacji oraz sposobom, które mogą pomóc w przezwyciężeniu tego problemu.

Psychologiczne aspekty prokrastynacji

Prokrastynacja jest zjawiskiem, które wiąże się z wieloma kosztami, zarówno psychicznymi, jak i materialnymi. Osoby, które regularnie odkładają zadania, często doświadczają stresu, co negatywnie wpływa na ich zdrowie oraz samopoczucie. Badania wskazują, że osoby te częściej zgłaszają dolegliwości zdrowotne oraz problemy finansowe. Dlaczego jednak tak wiele osób decyduje się na odkładanie obowiązków? Odpowiedzi na to pytanie dostarczają lata badań, które ujawniają różnorodne czynniki psychiczne związane z tym zjawiskiem.

Walencja pozytywna i negatywna

Jednym z kluczowych aspektów prokrastynacji jest tzw. walencja, czyli tendencja do przywiązywania większej wagi do pozytywnych lub negatywnych aspektów sytuacji. Osoby z negatywną walencją mają większą skłonność do odkładania zadań, ponieważ bardziej koncentrują się na nieprzyjemnych aspektach pracy. W badaniach wykazano, że osoby, które składały zeznania podatkowe na ostatnią chwilę, miały bardziej negatywne nastawienie walencyjne, co prowadziło do większego opóźnienia w realizacji obowiązków.

Badania nad prokrastynacją

W ramach badań naukowcy przeprowadzili różnorodne eksperymenty, aby zrozumieć mechanizmy prokrastynacji. W jednym z nich uczestnicy grali w grę komputerową, w której musieli oceniać obrazy fasolek, różniące się kształtem i liczbą plamek. Wyniki pokazały, że osoby, które bardziej koncentrowały się na negatywnych cechach, miały tendencję do odkładania zadań. Dodatkowo, badania wykazały, że osoby z lepszą samokontrolą były bardziej skłonne do wcześniejszego podejmowania działań.

Możliwości zmiany zachowań

Wyniki badań sugerują, że istnieją sposoby na przełamanie cyklu prokrastynacji. W jednym z eksperymentów wprowadzono procedurę szkoleniową, która miała na celu poprawę zdolności uczestników do rozważania pozytywnych i negatywnych aspektów sytuacji. Osoby, które przeszły przez ten trening, wykazywały mniej oznak prokrastynacji w porównaniu z grupą kontrolną. To sugeruje, że odpowiednie treningi poznawcze mogą pomóc w przezwyciężeniu skłonności do odkładania zadań.

Wnioski i implikacje

Podsumowując, badania nad prokrastynacją ujawniają, że kluczowym pytaniem, które zadają sobie osoby odkładające zadania, jest: „Czy chcę to zrobić teraz?”. Odpowiedź na to pytanie zależy od sposobu, w jaki oceniają pozytywne i negatywne aspekty sytuacji. Zmiana nastawienia oraz zwiększenie samokontroli mogą pomóc w redukcji prokrastynacji. Warto zatem poświęcić czas na refleksję nad swoimi nawykami i wprowadzić zmiany, które pozwolą na bardziej efektywne zarządzanie czasem i obowiązkami.