Złoty wyścig zbrojeń

W ostatnich latach obserwujemy intensyfikację tzw. złotego wyścigu zbrojeń, polegającego na zwiększaniu rezerw złota przez wiele państw. Złoto, jako symbol bogactwa oraz zabezpieczenie przed niepewnością ekonomiczną i polityczną, odgrywa kluczową rolę w globalnym systemie finansowym. Banki centralne, traktując złoto jako poduszkę bezpieczeństwa, gromadzą jego rezerwy, co ma na celu dywersyfikację aktywów oraz zwiększenie wiarygodności na arenie międzynarodowej. Jak wskazuje Krzysztof Borecki, ekspert ds. rynków finansowych, ten trend może mieć daleko idące konsekwencje dla globalnej gospodarki.

Wzrost rezerw złota

Według danych World Gold Council, na koniec 2024 roku Stany Zjednoczone posiadały największe rezerwy złota, wynoszące ponad 8 000 ton. W czołówce znalazły się również Niemcy i Włochy, z odpowiednio ponad 3 300 ton i 2 400 ton. Warto jednak zwrócić uwagę na rosnące zainteresowanie złotem ze strony krajów rozwijających się. Polska, która w ciągu ostatniej dekady zwiększyła swoje rezerwy z około 100 do 448 ton, osiągnęła na koniec kwietnia 2025 roku poziom 500 ton, co czyni ją jednym z liderów pod względem tempa wzrostu rezerw złota na świecie.

Bezpieczna przystań

Złoto uchodzi za bezpieczną przystań w czasach zawirowań gospodarczych i politycznych. Jego wartość pozostaje stosunkowo stabilna w porównaniu do innych aktywów, takich jak waluty czy akcje. Banki centralne traktują złoto jako narzędzie dywersyfikacji rezerw walutowych, co pozwala ograniczyć ryzyko związane z wahaniami kursów walut i inflacją. Posiadanie znacznych rezerw złota zwiększa również wiarygodność kraju na arenie międzynarodowej, co może przyciągać inwestorów.

Przechowywanie złota

W Stanach Zjednoczonych większość rezerw złota przechowywana jest w Fort Knox w Kentucky, a także w West Point i Denver. Polska, podobnie jak inne państwa, dywersyfikuje miejsca przechowywania złota. Zgodnie z danymi Narodowego Banku Polskiego, na koniec 2024 roku około 75 proc. polskich rezerw znajdowało się w zagranicznych skarbcach, takich jak Bank Anglii oraz Bank Rezerwy Federalnej w Nowym Jorku. Tego rodzaju działania mają na celu zwiększenie bezpieczeństwa oraz zapewnienie płynności rezerw.

Czynniki wpływające na wyścig zbrojeń

Na „złoty wyścig zbrojeń” wpływa kilka kluczowych czynników. Wzrost niepewności gospodarczej, związanej z pandemią COVID-19, inflacją oraz napięciami geopolitycznymi, skłania banki centralne do poszukiwania bezpiecznych aktywów. Dodatkowo, wiele krajów dąży do zmniejszenia zależności od dolara amerykańskiego, co postrzegane jest jako sposób na wzmocnienie własnej pozycji międzynarodowej. Niskie stopy procentowe oraz programy luzowania ilościowego prowadzone przez banki centralne sprawiają, że trzymanie gotówki staje się mniej opłacalne, co skłania do inwestowania w złoto.

Konsekwencje dla gospodarki

Złoty wyścig zbrojeń może mieć różnorodne konsekwencje dla globalnej gospodarki. Zwiększony popyt na złoto ze strony banków centralnych może prowadzić do dalszego wzrostu jego cen, co z kolei może wpłynąć na inflację. Uniezależnianie się niektórych krajów od dolara amerykańskiego może osłabić jego pozycję jako głównej waluty rezerwowej, co prowadzi do zmian w globalnym systemie finansowym. Gromadzenie złota przez banki centralne może także zmniejszyć ilość złota dostępnego dla inwestorów prywatnych, co wpłynie na jego płynność i dostępność.