Tykająca bomba. Polska na progu kryzysu.

Polska stoi na progu kryzysu demograficznego, który może mieć nieodwracalne skutki dla społeczeństwa i gospodarki. Współczynnik dzietności w kraju osiągnie w 2025 roku rekordowo niski poziom 1,03, co znacząco odbiega od poziomu 2,1, który jest niezbędny do zapewnienia prostej zastępowalności pokoleń. Eksperci ostrzegają, że jeśli nie zostaną podjęte pilne działania, skutki tych zmian mogą być trwałe i trudne do odwrócenia.

Spadek dzietności w Polsce

Z danych serwisu Birth Gauge wynika, że w 2025 roku współczynnik dzietności w Polsce osiągnie wartość 1,03. Dla porównania, w 2017 roku wynosił on 1,45, a od tego czasu systematycznie spadał. W 2023 roku według danych Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) współczynnik ten wyniósł 1,16, a w 2024 roku eksperci szacowali go na 1,11. Taki trend demograficzny budzi poważne obawy o przyszłość Polski, zwłaszcza w kontekście starzejącego się społeczeństwa.

Przyszłość populacji Polski

Mateusz Łakomy, autor książki „Demografia jest przyszłością”, wskazuje, że jeśli współczynnik dzietności utrzyma się na poziomie około 1,0, populacja Polski może skurczyć się do 10 milionów do końca XXI wieku. Taki scenariusz miałby druzgocący wpływ na systemy emerytalne i zdrowotne oraz na usługi finansowane przez państwo. Ekspert podkreśla, że Polska musi przygotować się na nadchodzący kryzys finansów publicznych i podejmować działania mające na celu poprawę wskaźnika dzietności.

Ograniczona skuteczność programów wsparcia

Dotychczasowe programy wsparcia rodzin, takie jak 800 plus, miały na celu poprawę sytuacji demograficznej, jednak ich skuteczność jest ograniczona. Choć zwiększyły bezpieczeństwo finansowe rodzin, nie wpłynęły znacząco na wskaźniki dzietności. Eksperci wskazują, że Polska potrzebuje bardziej kompleksowych i długofalowych rozwiązań, które uwzględnią stabilność finansową rodzin oraz zachęcą do łączenia macierzyństwa z aktywnością zawodową.

Propozycje zmian

Jednym z potencjalnych rozwiązań mogłoby być wprowadzenie zwolnienia z podatku dochodowego dla pracujących matek, wzorem Węgier. Krzysztof Inglot, ekspert rynku pracy i założyciel Personnel Service, podkreśla, że demografia to jedno z największych wyzwań, przed którymi stoi Polska. „Jeśli nie podejmiemy natychmiastowych działań, skutki będą nieodwracalne – zarówno dla rynku pracy, jak i systemu emerytalnego” – mówi Inglot. Zwraca uwagę na konieczność stworzenia warunków, które nie tylko zachęcą do posiadania dzieci, ale także zapewnią stabilność finansową rodzinom, niezależnie od poziomu ich dochodów.

Wnioski i przyszłość

W obliczu nadchodzącego kryzysu demograficznego, Polska musi podjąć zdecydowane kroki w celu poprawy sytuacji dzietności. Eksperci apelują o wprowadzenie długofalowych rozwiązań, które będą w stanie skutecznie wpłynąć na poprawę wskaźników dzietności. Bez takich działań, przyszłość demograficzna Polski może być bardzo niepewna, co z kolei wpłynie na stabilność finansów publicznych oraz jakość życia obywateli.